X
مقالات فیش حج
انتشار افسانه‌های هورامی در ۳ جلد

انتشار افسانه‌های هورامی در ۳ جلد

دوره سه‌جلدی کتاب «افسانه‌های دیار ما» به کوشش و قلم کورش امینی منتشر شد.

 

جلد سوم این مجموعه، ۵۵۲ صفحه و شامل طبقات تاریخی و اشخاص آیینی، عاشقانه و داستان کوتاه، داستان‌های خنده‌دار، تسلسل و زنجیره‌ای است. در این جلد، جز مواردی که در قسمت دوم شرح داده شد و روی آن‌ها کار شده است، بیش از ۵۰ روایت تاریخی و منطقه‌ای ثبت شده‌اند که لاجرم برخی اوقات و از طرف برخی پژوهشگران به عنوان افسانه آمده‌اند. تجزیه سه افسانه «تیتیل و بیبیل»، «سلیم جوهری» و «نازمرجان» بخش دیگری از این جلد است. فصل دیگری از جلد سوم دربردارنده برخی از ضرب‌المثل‌های داخل افسانه‌ها به همراه زندگی‌نامه چهار نفر از روایان اصلی کتاب است و واژه‌نامه و نمایه نیز از دیگر قسمت‌های کتاب است.

نویسنده در این کتاب، برای اولین‌بار به تجزیه و تحلیل افسانه‌های هورامی به روش علمی و بر اساس درونمایه‌های افسانه‌ها، که بر مبنای فهرست موضوعی معروف آرنه تامسون است، می‌پردازد. روش طبقه‌بندی به طور اعم بر مبنای روش قصه‌شناسان «مکتب تطبیقی» مشهور به «مکتب فنلاندی» صورت گرفته است. با انجام این مهم، افسانه‌های هورامی نیز جایگاه برجسته‌شان را در نظام طبقه‌بندی بین‌المللی پیدا می‌کنند. در مواردی که کُد طبقه‌بندی افسانه یافت نشده و امری طبیعی است، از سیستم پیشنهادی پژوهشگر H/AT/N استفاده و کُد افسانه ثبت شده است. تحقیق و بررسی به همراه گردآوری مجموعه حاضر، علاوه بر همکاری بی‌دریغ خیل عظیمی از دوستداران فرهنگ و ادبیات این سرزمین، مدت هشت سال به طول انجامیده و با انجام این مهم، بخش خیلی کوچکی از افسانه‌های دیار اهورایی هورامان، از گزند نابودی محفوظ مانده‌اند.

هورامان نام منطقه‌ای در نوار کوهستانی غرب ایران و شرق اقلیم کردستان است و زبان هورامی (که عمدتا آن را به عنوان شاخه و گویشی از زبان کردی می‌پندارند) متعلق به گروه زبان‌های غربی- شمالی زبان‌های ایرانی است و بنا به برخی نظرات بازمانده زبان‌های باستانی ایرانی است. مکنزی معتقد است که پیچیدگی فرایندهای نحوی و ساخت‌واژی گویش هورامی، این گویش را به جزیره‌ای در دریای زبان کردی مبدل کرده‌است. استاد دهخدا هم در کتاب لغت‌نامه، زبان هورامی را یک زبان مستقل و دارای قواعد دستوری و غنای کامل در کلمات و اصوات می‌داند.

«مکتب فنلاندی» مکتبی است که آنتی آرنه و به تبع او تامسون برای تطبیق قصه‌های فنلاندی با قصص زبان‌های همجوار این زبان به کار گرفتند. از آن‌جا که عنصرهای این قصه‌ها برای قصص هندی و اروپایی کاربرد بیشتری دارد، مؤلف این کتاب نیز آن را مبنای کار خود در تطبیق قصه‌ها و افسانه‌های هورامی با دیگر زبان‌ها قرار داده است.

کورش امینی، نویسنده و پژوهشگر حوزه زبان، فرهنگ و ادبیات هورامی است. از او تا کنون مقالات زیادی در مجلات و همایش‌هایی در ایران و اقلیم کردستان عراق به زبان هورامی و فارسی منتشر شده است. ترجمه رمان «شازه کوچولو» و «قلعه حیوانات» به زبان هورامی، «پژوهشی در خصوص جامعه‌شناسی زبان هورامی»، مجموعه داستان «آخرین فشنگ» و فرهنگ جیبی فارسی به هورامی دیگر کتاب هایی هستند که از این پژوهشگر و مترجم منتشر شده‌اند.

  • نظرات
برای دادن نظر لطفا وارد شوید و یا ثبت نام کنید