نباید جنگ تحمیلی را با جنگ دیگر کشورها مقایسه کنیم
یعقوب صلاحی برخی از موضوعات در جنگ تحمیلی را می‌شود از ابعاد مختلفی بررسی کرد. مثلاً همان‌طور که ما رشادت‌ها و قهرمانی‌های بسیاری در جبهه‌ها سراغ داریم، نمونه‌های بسیار بیشتر از همان صبر، تحمل و بردباری را در اسارتگاه‌ها داشتیم. ادبیات بازداشتگاهی یا اردوگاهی ژانری از ادبیات است که در آن به ذکر مصایب و سختی‌هایی که در زمان اسارت بر اسرا گذشته است، می‌پردازد.
کیانوش گلزار راغب، نویسنده کتاب «عصرهای کریسکان» درخصوص ادبیات اردوگاهی می‌گوید: این گونه خاطره‌نگاری که در کشور ما به وجود آمده، حاصل همان دفاع مقدس بومی خودمان است و ما نباید جنگ تحمیلی را با جنگ دیگر کشورها مقایسه کنیم چون به طور کلی ارزش‌های حاکم بر دفاع مقدس ما با کشورهای دیگر متفاوت است.
وی می‌افزاید: در سایر جنگ‌ها ارتش به‌عنوان یک ماشین کشتار است و انسان به‌عنوان یک روبات و نتیجه حاصله سود و بهره‌ای است که سرمایه‌داران از این جنگ نصیبشان می‌شود. این نوع جنگ با دفاع مقدس ما بسیار متفاوت است، زیرا جنگ ما دفاع بوده و این دفاع از ارزش‌های اسلامی و دینی و انسانی کشورمان بوده است.
این نویسنده خاطرنشان می‌کند: معتقدم ادبیات اسارت درواقع سراسر التهاب، ورود به دنیای ناشناخته‌ها، انتظار و تحمل سختی‌های شیرین است و اگر بخواهیم اسارت خودمان را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم، به‌هیچ‌عنوان قابل مقایسه نیست، زیرا اسارت برای آنها هر لحظه رنج‌آور است، اما اسارت ما با همه سختی‌ها با لذت و شیرینی همراه بوده و باعث شده انسان در آن شرایط سخت دوام بیاورد.
وی درباره زمان پیدایش ادبیات بازداشتگاهی گفت: با توجه به صحبت‌های مرتضی سرهنگی، مدیریت دفتر فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری، می‌توان گفت پیدایش ادبیات بازداشتگاهی به اسارت امام موسی کاظم(ع) در زندان هارون‌الرشید و تاریخ اسلام مربوط می‌شود. به هر حال، برخی از ائمه ما در اسارت و بازداشت بودند و این ادبیات در آن زمان برای این عزیزان وجود داشته است.
گلزار راغب بیان می‌کند: اگر بخواهیم با ذهن نویسنده امروز به این خاطرات و واقعه وارد شویم، مطمئناً لطمه خواهیم خورد؛ یعنی اگر ما صرفاً بخواهیم به‌دنبال یک رمان که برگرفته از ذهن یک نویسنده‌ای که درجنگ نبوده، باشیم، طبیعتاً نمی‌توانیم آن ابعاد جنگ را به‌درستی بازگو کنیم و مطمئناً برای کسانی که در جنگ و اسارت حضور داشته‌اند قابل قبول نخواهد بود. اما اگر ما بتوانیم بینابین این دو را انتخاب کنیم، با توجه به خاطراتی که از واقعه نقل می‌شود، برای نوشتن رمان و داستان به نتایج خوبی دست پیدا خواهیم کرد.
نویسنده «عصرهای کریسکان» بیان می‌کند: وقتی تحولی ایجاد می‌شود، طبیعتاً آثاری از خود به‌جا می‌گذارد و این آثار، چه تاریخی، سیاسی، اجتماعی، نظامی و... باید شناخته شود. هر نسلی از کشور دوست دارد گذشته خود را بشناسد، زیرا تاریخ چراغِ راه آینده است و اگر نسل‌های آینده ما تاریخ کشور و دفاع مقدس را خوب بشناسند، قطعاً در مقابله با انحرافات و تهدیداتی که ممکن است آینده کشور را تهدید کند مقاوم‌تر خواهند بود.