چگونگی بهرهمندی سعدی از آموزههای قرآنی
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جهرم به تبیین چگونگی استفاده سعدی از آموزههای قرآن در آثار و حتی زندگی پرداخت و گفت: نگاه سعدی به قرآن سطحی، ابزاری و تبلیغی صرف نیست بلکه کاربردهای قرآنی سعدی بسیار عمیق و در عین حال برای خواننده جذاب است.
وی تصریح کرد: شخصیت سعدی در نظامیه بغداد شکل میگیرد بنابراین وقتی در چنین محیطی که در آن عالم اسلامی تربیت میشده، تحصیل کرده است، مسلما ارتباط و انس او با قرآن یک امر آشکار و واقعیت است.
شعبانی با بیان اینکه سعدی شاید بیش از بسیاری از شاعران دیگر با قرآن مأنوس بوده و از قرآن در آثارش استفاده کرده است، افزود: جلوههای قرآنی در آثار سعدی شکلهای گوناگونی دارد و چون سعدی بسیار تحت تأثیر قرآن بوده و آشنایی عمیقی با قرآن داشته است برای یافتن این جلوهها نیاز به کوشش بسیار نیست.
وی اظهار کرد: در آغاز هر کدام از آثار سعدی به وضوح و آشکارا این شکلهای گوناگون را مشاهده میکنیم، به عنوان مثال در مقدمه گلستان شروع تحت تأثیر قرآن است «منت خدای را...» که در واقع ترجمهای از «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» یا «الْحَمْدُ لِلَّهِ» است؛ همچنین در شروع بوستان در بیت «به نام خداوند جان آفرین... حکیم سخن در زبان آفرین» به نوعی هم «بسم الله الرحمن الرحیم» را مشاهده میکنیم و همچنین به آیات ۳و ۴ سوره الرحمن «خَلَقَ الْإِنْسَانَ ﴿۳﴾ عَلَّمَهُ الْبَيَانَ ﴿۴﴾ ؛انسان را آفريد، به او بيان آموخت» اشاره شده است.
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جهرم ادامه داد: در ضمنِ بوستان و گلستان کاربرد قرآن دیده میشود البته در حکایات گلستان ممکن است کمتر از مقدمه باشد؛ سعدی در قصاید نیز از قرآن استفاده کرده است، همچنین در غزلیات شاید کمی هنریتر از قرآن استفاده شده است.
شعبانی همچنین به تأثیر آموزههای قرآن بر زندگی سعدی اشاره و بیان کرد: انس، درک و استفاده سعدی از قرآن و زندگی او با قرآن با کارهایی که توسط دیگران صورت گرفته است بسیار فرق میکند؛ یعنی نگاه سعدی به قرآن یک نگاه سطحی، ابزاری و تبلیغی صرف نیست بلکه کاربردهای قرآنی سعدی بسیار عمیق و در عین حال برای خواننده جذاب است.