گردشگری ایران / کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین

سرای سعدالسلطنه قزوین یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی شهر قزوین بوده که در دوران قاجار ساخته شده است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، قزوین یکی از شهرهای تاریخی و توسعه یافته ایران است. ریشه شهر قزوین متعلق به دوران ساسانی است که به دستور شاپور رونق یافت. قزوین در زمان حکومت صفوی ۵۷ سال پایتخت ایران بوده‌ است و به همین دلیل اماکن و موزه‌های تاریخی بسیاری دارد. در این گزارش اختصاصی نگاهی به حال و هوای این روزهای کاروانسرای سعدالسلطنه خواهیم داشت.

 قزوین شهری با جاذبه‌های تاریخی و گردشگری بسیاری است که هرساله از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور میزبان مسافران و گردشگران بسیاری است. در دل این شهر اماکن و بناهای تاریخی بسیاری وجود دارد که برای گردشگران جذاب و دیدنی است.

در شهر قزوین آثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله کاروانسرای سعدالسلطنه، حمام قجر، آب انبار سردار، کاخ چهل‌ستون و خیابان سپه، اولین خیابان ایران قرار دارد.

شاید کمتر جایی بتوانید با قدم زدن در داخل شهر متوجه وجود یک کاروانسرای بسیار قدیمی و سرپوشیده بشوید که بازسازی شده و افراد بسیاری در حال بازدید از آن هستند. چرا که همانطور می‌دانیم، در زمان قدیم اکثر کاروانسراها معمولا بیرون از شهر و برای استراحت مسافران ساخته می‌شدند. اما کاروانسرای سعدالسلطنه که امروزه به سرای سعدالسلطنه نیز معروف است، از این امر مستثنی بوده و نظر ما را به خودش جلب می‌کند.

کاروانسرای سعدالسطلنه مشتمل بر تعدادی سرای تو در تو و پیوسته که شامل ۶ حیاط به نام‌های: سعدیه، سعدالسلطنه، نگارالسلطنه، قهرمانی، بهشتی و راسته وزیر است. سرای سعدالسلطنه در حال حاضر با وسعت ۶٫۲ هکتار دارای ۷ حیاط است که عبارتند از: حیاط بزرگی به نام حیاط سعدالسلطنه با وسعت ۳۰۷۳ مترمربع که ۱۵۹۳ مترمربع آن فضای باز و باقی، فضای بسته و نیمه‌باز است و در چهار جانب آن حجرات قرار گرفته است.

حیاط دیگری در سمت غربی این حیاط با نام نگارالسلطنه واقع شده و دارای دو حجره و دو انبار بسیار بزرگ است و در آن از سمت غرب به راسته وزیر باز می‌شود. حیاط دیگر با نام سعدیه از شرق به حیاط سعدالسلطنه متصل و دارای ۱۰ باب حجره و یک گرمابه است.

مجموعه تاریخی سعدالسلطنه یکی از ارزشمندترین آثار دوره قاجاریه و یکی از ۳۸ بنای منتخب میراث فرهنگی کشور است. با توجه به فام و تنالیته رنگ‌ها، ویژگی‌های متفاوتی را در  نور و رنگ در فضاهای مجموعه سعدالسلطنه می‌توان دید. این مجموعه با بهره‌گیری از مصالحی چون آجر و کاشی در بخش‌های محدود سقف هشتی ورودی اصلی، با حداقل مصالح کاری بسیار غنی و درخور توجه است. 

این کاروانسرا با مساحت ۲۶ هزار متر مربع از کامل‌ترین و وسیع‌ترین سراهای سنتی ایران محسوب می‌شود. عملیات مرمت این مجموعه نیز در قالب تفاهم‌نامه از طریق صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی سازمان میراث‌ فرهنگی به سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری قزوین واگذار شد و عملیات اجرایی مرمت ادامه دارد و این بنا روند مطلوبی را در حوزه مرمت و بازسازی طی می‌کند.

این کاروانسرا به صورت چهار ضلعی ساخته شده و چهار ایوان در چهار ضلع حیاط‌دار دارد که طاق‌نمای ایوان‌ها دارای آجرکاری و سقف داخلی ایوان‌ها دارای تزیین و مقرنس‌کاری است.

با توجه به وسعت این کاروانسرا یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری در زمان قاجار و محل تبادل کالاهای تجار در داخل کشور بوده‌ است.

این کاروانسرا یکی از معدود کاروانسراهای ایران است که دارای چندین حمام، سرا، تیمچه، شترخان، راسته، چهارسوق، مسجد، چایخانه و … است.

عملیات مرمت این مجموعه نیز در قالب تفاهم‌نامه از طریق صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی سازمان میراث‌ فرهنگی به سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری قزوین واگذار شده بود، تقریبا به اتمام رسیده است. این اثر تاریخی ابتدا در تاریخ ۱۳۱۶/۹/۱۷ با شماره ثبت ۱۰۲۱ در زیر مجموعه بازار قزوین ثبت شد، سپس در مورخ ۱۳۷۷/۵/۱۱ با شماره ۲۰۸۹ به صورت مجزا به نام کاروانسرای سعدالسلطنه ثبت و بعدها گرمابه سعدیه با شماره ۱۲۵۹۸ در تاریخ ۱۳۸۴/۵/۱۱ از کاروانسرا منفک گردید.

در حال حاضر در این مجموعه چندین کافه، رستوران و فروشگاه‌های صنایع‌دستی قزوین و آموزشگاه‌های هنری تاسیس شده است.

از هنرهای سنتی و صنایع دستی این شهر می‌توان به نقاشی، فرش‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و منبت‌کاری اشاره کرد.

در این کاروانسرا برخی کارگاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع‌دستی مختص شهر قزوین وجود دارد.

در انتهای این کاروانسرا، مسجدالنبی واقع شده است.

این مسجد قدیمی متعلق به دوران پادشاهی فتحعلی ‌شاه قاجار است که با مساحتی بالغ بر ۱۴ هزار متر مربع، لقب بزرگ‌ترین مسجد تاریخی شهر قزوین را به خود اختصاص داده است.

موزه شاهنامه و اساطیر که متشکل از مجسمه‌های رضا ازی محمدی است نیز در این کاروانسرا قرار دارد.

در حال حاضر کاروانسرای سعدالسطلنه یکی از محبوب‌ترین مکان‌های شهر قزوین برای مردم این شهر و گردشگران است.

انتهای پیام/