یک باستان‌شناس در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛ از مهاجرت ایرانیان باستان تا کتیبه‌های فارسی بر سر درِ آثارِ هندی/ وضعیت نامناسب گوردخمه‌هایی که محل مرده‌گذاری هستند
حمید سروری معتقد است: در ادوار مختلف تاریخ از دوران باستان تا هجوم تازیان، هندوستان سرزمینی بود که در عین ناشناخته بودن برای ایرانی‌ها بود اما تبدیل به منطقه‌ای برای مهاجرت شده بود. از این رو شاهد نفوذ و تاثیر هنر، ادبیات و معماری ایرانی بر معماری هند هستیم.
ایران و هند در ادوار مختلف تاریخ، مشترکات زیادی را باهم تجربه کرده‌اند. این مشترکات در ادبیات، هنر و معماری بیش از سایر بخش‌ها نفوذ کرده و مشهود است. ایرانیان از چه زمانی نفوذشان در هنر و معماری هند بیشتر شد و چرا شاهد مهاجرت ایرانی‌ها به هندوستان بودیم؟
به دلیل هجوم تازیان در سدۀ هفتم میلادی، بسیاری از زرتشتیان ناچار به ترک دیار خود و مهاجرت به هندوستان شدند. نباید فراموش کرد که در آن زمان هندوستان و ایران مرز مشترک داشتند ضمن آنکه از هرمز و مرزهای آبی امکان تردد به هندوستان به راحتی فراهم بود و هندوستان هرچند سرزمینی ناشناخته برای ایرانی‌ها بود اما برای مهاجرت گزینه مناسبی بود.
مهاجرت پارسیان در یک دورۀ زمانی نبوده بلکه چندین بار در فاصله‌های زمانی گوناگون رخ داده است. به طورکلی در مورد زمان دقیق مهاجرت این گروه از ایرانیان به هند پرسش‌هایی وجود دارد. هنگامی که پارسیان به هند مهاجرت کردند در امتداد کرانه‌های غربی هندوستان ماندگار شدند و سورت یکی از محل‌هایی بود که برای زندگی انتخاب کردند.
با توجه به آنکه در دوره‌ای شاهد حضور هنرمندان و اندیشمندان ایرانی در هندوستان بودیم. از تاثیر معماری و هنر و ادب ایران بر هندوستان بگویید.
در نزدیکی درگاه مولاعلی (ع) درحیدرآباد هندوستان و در دل باغی باشکوه که بر مبنای طرح چهار باغ ایرانی بنا شده، مقبره بانوی شاعر از سدۀ هجدهم میلادی قرار دارد. طرح و ساختار معماری آرامگاه «مه‌لقا» آمیزه‌ای از معماری مغول و راجستانی است. یکی از جاذبه‌های بازدید از آرامگاه او به ویژه برای بازدیدکننده پارسی زبان وجود کتیبه‌های پارسی است که در سردر ورودی مجموعه و دو سوی آن نبشته شده است. در کتیبه نخست چنین آمده: سرو گلستان ناز گلبن ادا- عاشق حیدر بجان جاریه…چونکه زحق در رسید مژده جار الاجل- کرد قبولش بجان گشت بهشتش وطن- هاتف غیبی ندا داد به تاریخ او- راهی جنت شده اه ماه‌لقای دکن- راقم الأثم السید حسن علیخان غفرله سنه۱۲۳۰.
در کتیبه دوم که پشت نمای ورودی است هم چنین آمده: کنیز شاه مردان راج کنور- سخاوت پیشه و اخلاق آرا- چو محمل بست از این دنیای فانی- عجب بگذاشت دختر سرو بالا بخوبی بهتر از لیلی و شیرین- خطابش مه‌لقا و حرف پندا- برای انبساط روح مادر- بنا کرد این مکان فرهت افزا- بسال رحلت او گفت هاتف- بیامرزد خدا آن عاجزه را ۱۲۰۷.
حتا آتشکده‌های متعدد در هند وجود دارد که از آن جمله می‌توان به آتشکدۀ سِت دادابای نوشیروانجی مودی آتش بهرام در شهر سورت (Surat) اشاره کرد که یکی از مهمترین آتشکده‌های پارسیان هند است. نمای ورودی آتشکده ترکیبی است از نقشمایه‌های هخامنشی (دروازۀ ملل تخت جمشید) و ساسانی (تاق بزرگ تاق‌بستان). در کتیبۀ پارسی سردرورودی آتشکده به سال ساخت آتشکده یعنی سال۱۱۹۳یزدگردی اشاره شده است. آتشکدۀ گوتی نیز در سورت قرار گرفته و نمای ورودی آن دارای ستون‌هایی شبیه به ستون‌های تخت جمشید است. آتشکدۀ سِت کانجیبای دُرابجی میتایوالا، آتشکدۀ جمشید جی‌جی بوی و… نیز از دیگر آتشکده‌هایی هستند که در هندوستان بخصوص در شهر سورت ساخته شده‌اند.