تخریب محلات فرسوده شوش و مولوی تنها راه مبارزه با معتادان نیست/ عدم تمایل شهرداری تهران برای حل مشکل بافت فرسوده
با وجودی‌که معاون دادستان تهران اجرای طرح تفصیلی را دارای نقش مؤثر در امنیت و پاکسازی سه محله هرندی، مولوی و شوش می‌داند به‌نظر می‌رسد این موضوع بیش از آن‌که مربوط به مدیریت شهری باشد موضوعی حقوقی-انتظامی است.
هر یک از مناطق شهر تهران با توجه به بافت خاص جغرافیای فرهنگی، میزبان طبقه خاصی از جامعه هستند و در این میان هر چه ساکنان آن فقیرتر و از اقشار آسیب‌پذیرتر جامعه باشند آسیب‌ها و معضلات اجتماعی، فرهنگی، شهری و ... آن بیشتر است.
یکی از این مناطق در شهر تهران که به‌دلیل مشکلات مختلف چه در بحث بافت فرسوده و چه معتادان متجاهر همواره درگیر آسیب بوده منطقه ۱۲ شهرداری تهران و به‌ویژه محله‌های شوش، هرندی و مولوی است که در بازه‌های زمانی مختلف نیروی انتظامی با اجرای طرح‌های مختلف اقدام به جمع‌آوری معتادان و افراد متخلف در این منطقه کرده بود.
بافت فرسوده منطقه ۱۲ عامل تداوم فعالیت معتادان و موادفروشان در منطقه
بافت فرسوده منطقه ۱۲ در دوره‌های مختلف مدیریت شهری همواره از نظر کلامی مورد توجه مدیران بوده و تلاش می‌شد تا رفع شود اما فرآیند پیچیده و زمان‌بر آن، همواره این روند را با کندی مواجه کرده بود.
اخیراً مهدی مهرانگیز معاون دادستان تهران در اظهاراتی سخن از ساماندهی سه محله در منطقه ۱۲ شهرداری تهران به‌میان آورده و بافت فرسوده منطقه را عامل تداوم آسیب‌های اجتماعی یعنی حضور معتادان متجاهر و خرده فروشان مواد مخدر می‌داند و می‌گوید که تا بافت جغرافیایی شوش، مولوی و هرندی تغییر نکند ما آسیب‌های اجتماعی از جمله حضور معتادان متجاهر و خرده فروشان مواد مخدر را این مناطق داریم. اگر طرح تفصیلی شهرداری در این سه منطقه اجرا شود به جرأت می‌توان گفت شاهد پیشرفت خوبی از لحاظ امنیت و پاکسازی در این مناطق هستیم اما باز هم می گویم که بافت قدیمی و جغرافیایی این سه منطقه اصلاح نشود، همین آش و همین کاسه است.
ساختمان‌های تخریب‌شده محل تجمع معتادان شده است
علی‌محمد سعادتی شهردار منطقه ۱۲ تهران در پاسخ به اظهارات این مقام قضایی ضمن قبول این مطلب که برخی از ساختمان‌هایی که در بافت فرسوده قرار دارند محل تجمع و بزه معتادان متجاهر است عنوان کرده بود در صورتی که مجوز قضایی تخریب صادر شود، شهرداری نسبت به تخریب این نوع ساختمان‌ها اقدام می‌کند. ساختمان‌هایی در محدوده جنوب منطقه ۱۲ تهران بوده‌اند که پیش از این تخریب شده‌اند اما چون صاحبان آنها پس از تخریب اقدام به ساخت نکردند یا بلاصاحب بوده‌اند، آن ساختمان‌های تخریب‌شده با توجه به این‌که از منظر مردمی و عمومی دور می‌افتند محل بزهکاری و آسیب جدید، خفت‌گیری یا تجمع زباله شده و خود به یک محل بی‌دفاع تبدیل می‌شوند.
سعادتی با اشاره به این مطلب که باید با تعاملات فرابخشی از بروز آسیب جدید پس از تخریب برخی از این مکان‌هایی که محل تجمع معتادان متجاهر است، جلوگیری کرد، می‌گوید تأکید مدیریت شهری بر این است تا برای ساختمان‌هایی که برایشان دستور قضایی تخریب صادر می‌شود، سازوکاری برای وضعیت آنها پس از تخریب دیده شود تا این محل‌ها به یک موقعیت خطرناک و محل بزه تبدیل نشوند و در این باره کار دقیق کارشناسی و فنی قبل از تخریب صورت گیرد. مواردی در محله هرندی و عودلاجان داریم که ساختمان‌های متعددی از سال ۸۲ تخریب شده و زمین خالی مانده و چون برنامه‌ای برای ساخت‌وساز در آنها وجود ندارد، آن محل به موقعیتی برای ایجاد یک عارضه جدید تبدیل شده است.
شهردار منطقه ۱۲ تهران در ارتباط با یکی از این تعاملات بین دستگاهی هم می‌گوید که یکسال گذشته قرار بود در وهله اول و قبل از این‌که تخریب ساختمانی انجام شود، در کارگروهی با هماهنگی دستگاه قضایی، نیروی انتظامی، فرمانداری تهران و اداره ثبت، مالکین ساختمان مشخص و تعیین شود که کدام ساختمان باید تخریب شود و همچنین این موضوع که آن محدوده پس از تخریب قرار است توسط چه کسی ساخته شود هم تعیین تکلیف شود. اما متأسفانه با گذشت یکسال از تشکیل این کارگروه، خروجی آن به شهرداری اعلام نشده است.
حل مشکل معتادان متجاهر با اجرای طرح تفصیلی ساده‌انگارانه است
نکته قابل توجه در ارتباط با این سه محله شوش، مولوی و هرندی و هر محله دیگر که بافت شهری آن کانون تجمع معتادان و بزهکاران است مسئول رسیدگی به مسأله بافت فرسوده در درجه اول وزارت راه و شهرسازی است و حل بزه در این مناطق هم به جز ورود نیروی انتظامی و برخوردهای سلبی نیازمند توجه به طرح‌هایی با پیوست‌های اجتماعی است تا پس از طرح‌های ضربتی و جمع‌آوری معتادان و خلافکاران پس از مدتی شاهد بازگشت و حضور آنها در آن مناطق نباشیم.
احمد صابری ظفرقندی شهردار اسبق منطقه ۱۲ تهران در این‌باره به خبرنگار آنا گفت: طرح تفصیلی و بافت فرسوده را باید به‌عنوان یک موضوع ملی ملاحظه کرد که وزارت راه و شهرسازی متولی اصلی بوده و شهرداری‌ها تنها مجریان آن هستند. همچنین باید در صحبت‌های معاون دادستان تهران مشخص شود که منظور از طرح تفصیلی در صحبت‌های ایشان چیست، طرح تفصیلی بین ۳۰ الی ۴۰ آیتم دارد.
وی تصریح کرد: اگر مثلاً فضاهای مختلف مثل پارک و فضای سبز براساس طرح تفصیلی در منطقه اجرا شود آیا این موضوع مانع از حضور معتادان و موادفروشان است؟ این ساده‌اندیشی است که عنوان شود با اجرای طرح تفصیلی می‌توانیم شاهد پیشرفت خوبی در بحث امنیت و پاکسازی مناطق باشیم. چه بسیار فضاهای عمومی همچون پارک‌ها که در حال حاضر به تفرجگاه معتادان تبدیل شده است.
شهردار اسبق منطقه ۱۲ تهران با اشاره به این مطلب که در حال حاضر شهرداری تهران تمایلی هم به حل مشکل بافت فرسوده ندارد، عنوان کرد: در گذشته طرح‌های تشویقی همچون تجمیعی برای نوسازی بافت فرسوده داده می‌شد که در حال حاضر شهردار تهران آن را قفل کرده و دیگر نوسازی در این بافت‌ها برای افراد مقرون به صرفه هم نیست.
صابری ظفرقندی افزود: برخورد با بحث معتادان و موادفروشان در مناطق بی‌دفاع شهری نیازمند ورود قوه قضائیه، دولت و برخورد شجاعانه نیروی انتظامی است.
آنچه در ارتباط با موضوع محله‌های شوش، هرندی و مولوی و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن مطرح می‌شود بیش از آن‌که به مدیریت شهری و نوسازی بافت فرسوده مربوط باشد، موضوعی حقوقی، قضایی و انتظامی است که براساس آن می‌بایست با ورود نهادهای قانونی و صدور مجوزهای لازم علاوه بر برخورد قاطع با عوامل این معضلات اجتماعی در منطقه، شرایط اجتماعی برای توقف روند بازتولید آن فراهم شود.