سرزمین یادها و نشانه ها
قسمت ها ی مختلف کعبه و مسجدالحرام/صفا و مروه و سعی میان آن دو
«إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللهِ...»
هنگامی که حضرت آدم از بهشت رانده شد؛روی کوه صفا هبوط کرد . حوا نیز روی کوه مروه فرود آمد.
چون آدم صفی الله برآن کوه فرود آمد آن را«صفا» نامیدند وچون حوا- که مرأه است- بر این کوه فرود آمد این کوه را«مروه» می نامند.
آدم دانست که در این جدایی حکمتی است؛لذا از او کناره گیری کرد؛آنها از یکدیگر جدا بودند تا اینکه خداوند ارادهٔ عفو آنها را کرد؛جبرئیل را به سوی آنها فرستاد تا با اجرای مناسک حج؛آنها را عفو کند.جبرئیل اعمال حج را به آنان آموخت و آن دو به طواف خانهٔ خدا پرداختند.
کوه صفا مکانی است که پیامبر(ص) رسالت خویش را با جملهٔ«قُولُو الا اِلهَ إلّا الله تُفْلِحُوا» از فراز آن به جهانیان اعلام کرد.
همچنین روز فتح مکه بر فراز آن رفت و بشارت فتح مسلمانان را به مردم داد.
پیش از آن:تعداد سی و شش بت روی کوه صفا و مروه و بت های زیادی در فاصلهٔ بین آنها قرار داشت که همهٔ آنها توسط پیامبر(ص) شکسته شدند.
فاصله میان صفا و مروه نزدیک به سیصدوهشتاد متر است که حضرت هاجر برای یافتن آب برای فرزندش هفت بار این مسیر را پیمود.
در نزدیکی صفا حدود پنجاه و پنج متر از مسیر با چراغ های سبز علامت گذاری شده است؛آنجا محل «هَروَله»است؛یعنی مستحب است مردان هنگام سعی این مقدار مسیر را با شتاب بیشتری طی کنند. چون آنجا محلی است که هاجر را اضطراب بیشتری به دنبال آب دویده است.
بنا به نقلی؛به علت در گودی بودن این محل؛هاجر کودکش را نمیدید؛لذا با شتاب و اضطرابب بیشتری میدوید.
محل سعی جزو مسجدالحرام نیست.لذا بانوانی که از ورود به مسجدالحرام معذورند می توانند به آنجا بروند.
کوه صفا و مروه در گذشته بلند تر بوده اند؛ولی بر اثر گذر زمان و فرسایش و پر شدن مسعی؛کوچک گردیده اند.
در دوران منصور عباسی برای صفا پانزده پله و برای مروه نه پله ساخته شد.اما در زمان ما پله ای ندارد و شیب دار است.
در دوره های قدیم همچنین بر کوه صفا و مروه دو گنبد کوچک وجود داشت که در حال حاضر اثری از آن نیست.مسعی تا حدود هشتاد سال پیش بدون سقف بود که قسمت های زیادی از آن مسقّف شد و حدود پنجاه و پنج سال پیش توسط ملک عبدالعزیز سقف نو وکامل جایگزین آن شد که اهل سنت در حال حاضر در طبقه دوم نیز به سعی میپردازند.
پیامبر(ص)فرمود:«چنانچه هفت دور میان صفا و مروه سعی کنی؛خداوند اجر کسی را که پیاده از وطنش به حج برود؛برای تو منظور می کند و همچنین اجر کسی که هفتاد بندهٔ مومن را آزاد کند در نامهٔ تو ثبت گردد.»
امام سجاد(ع) می فرماید:«کسی که میان صفا و مروه سعی می کند فرشته ها شفاعتش می کنند و شفاعت آنان پذیرفته می شود.»
امام صادق(ع) هم فرمود:«سعی میان صفا و مروه برای شکستن غرور متکبران واجب شده است»تا دوش به دوش دیگران غرور خود را پایمال کنند.
سعی همچون قدم زدن در حال خوف و رجا در اطراف بارگاه سلاطین و در اندیشه قبول شدن و به حضور پذیرفته شدن یا رد شدن است.
امام صادق(ع) همچنین می فرماید:«چنانچه می خواهی اموالت زیاد شود بر کوه صفا بسیار توقف کن.»
(سایت اختصاصی فیش حج محمد/برگرفته از کتاب سرزمین یادها و نشانه هامحمد فرقانی)