احتمال برپایی مذاکرات حج ۱۴۰۰ در ماه رمضان
امسال با وجود اینکه روزهای ابتدای جمادی‌الثانی را سپری می‌کنیم، اما سعودی‌ها همچنان در خصوص برپا شدن یا نشدن حج تمتع اظهار نظری نکرده‌اند و به نظر می‌رسد این مذاکرات در ماه مبارک رمضان برگزار شود.
به گزارش گروه فرهنگی یکتاپرس، براساس روال همیشگی هر ساله پس از پایان عملیات حج تمتع، عربستان سعودی برای فراهم شدن مقدمات حج سال بعد برنامه‌ریزی می‌کند.
همچنین تفاهم‌نامه حج تمتع با کشورهای اسلامی هر سال در ماه‌های جمادی الاول و جمادی‌الثانی منعقد می‌شود؛ به طوری که سال گذشته اواسط آذرماه علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت در صدر هیأتی به عربستان سفر کرد و با موافقت شروط ایران از سوی این کشور، تفاهم‌نامه حج تمتع ۱۳۹۹ منعقد شد و پس از آن برنامه‌ریزی بر اساس سهمیه و امکانات توسط مسؤلان سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری صورت گرفت.
امسال با وجود اینکه روزهای ابتدای جمادی‌الثانی را سپری می‌کنیم، اما تفاهم‌نامه حج تمتع نه تنها با ایران اسلامی بلکه با هیچ کشور اسلامی منعقد نشده و سعودی‌ها همچنان در خصوص برپا شدن یا نشدن حج تمتع اظهار نظری نکرده‌اند. البته علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت چندی پیش در نشست شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت گفت: طبق پیگیری‌های صورت گرفته، عربستان درصدد است امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا، مذاکرات حج ۱۴۰۰ را ابتدا در قالب مجازی برگزار کند که امضای تفاهم‌نامه نیز به صورت محدود با حضور شماری از مسؤولان حج و زیارت برگزار خواهد شد.
با توجه به اینکه هنوز عربستان هیچ اطلاع‌رسانی جدیدی درباره حج تمتع سال آینده نداشته است، کشورهای اسلامی برای سهمیه و نحوه پذیرش زائران نمی‌توانند اظهار نظری داشته باشند. بر همین اساس، اکبر رضایی، معاون امور حج و عمره سازمان حج و زیارت با اشاره به اینکه برنامه‌ریزی اعزام زائران به حج تمتع منوط به نهایی شدن مذاکرات و امضای تفاهم‌نامه حج ۱۴۰۰ است، گفت: انتظار می‌رود عربستان هر چه زودتر مذاکرات حج تمتع سال آینده را نهایی کند.
البته برنامه‌ریزی از سوی مسئولان حج و زیارت ایران برای برپایی حج تمتع در حال انجام است و حتی با توجه به احتمالات مختلف درباره تصمیم عربستان، مسؤولان کشورمان با رعایت نکات بهداشتی و تدوین پروتکل‌های بهداشتی در تلاش برای برقراری حج تمتع و اعزام زائران هستند، زیرا هم‌اینک حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیش از ۱۵ سال در انتظار این سفر معنوی هستند.
باتوجه به احتمال برگزاری حج تمتع در حالت اضطراری، بعثه مقام معظم رهبری به همین منظور جلساتی را با حضور نمایندگان بیوت مراجع عظام تقلید برگزار کرد که بر همین اساس، حجت‌الاسلام سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در نشست اخیر شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت به احتمال برخی تغییرات در انجام مناسک حج آینده به دلیل شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: کمیته فقهی پژوهشکده حج و زیارت با نمایندگان بیوت مراجع تقلید جلسه مشترکی برگزار کرد که قرار است متناسب با نظرات مراجع عظام و متناسب با وضعیت کنونی، برای انجام مناسک حج برنامه‌ریزی شود.
البته در روزهای اخیر با توجه به شیوع ویروس کرونای انگلیسی در برخی کشورها، عربستان مرزهای خود را بسته است و اعزام زائران برای انجام مناسک عمره مفرده نیز متوقف شده است. این در حالی است که اعزام زائران از کشورهای اسلامی پس از حدود هشت ماه توقف از آبان ماه برقرار شده بود؛ اما این روزها باز هم درهای عربستان به سوی زائران بسته شد.
مسؤولان حج و زیارت کشورمان نیز در یک نشست ویدئو کنفرانسی با مسؤولان حج ترکیه درباره حج آینده گفت‌وگو کرده و راهکارهایی برای حفظ سلامت زائران ارائه دادند. در این نشست مجازی علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به آمادگی و انتظارات زائران دو کشور در سال گذشته و اعلام دیرهنگام برگزار نشدن حج تصریح کرد: طرف عربستانی تاکنون به صورت رسمی زمان برگزاری مذاکرات حج آینده را چه به صورت حضوری و چه غیر حضوری مشخص نکرده است.
به گفته یک منبع آگاه، متولیان حج تمتع سعودی با برگزاری جلسات مختلف در حال ارائه راهکاری برای برگزاری حج تمتع سال آینده هستند و واکسیناسیون علیه ویروس کرونا را نیز از هفته‌های گذشته آغاز کرده‌اند تا ضمن جلوگیری از شیوع کرونا، بتوانند برای پذیرش زائران اقدام کنند.
علاوه بر این، به نظر می‌رسد با توجه به تداوم ویروس کرونا و همچنین احتمال شیوع کرونای انگلیسی، شایعاتی درباره حج تمتع سال آینده مطرح شده که قرار است در صورت برپایی حج تمتع برای همه کشورهای اسلامی، سهمیه اندکی تخصیص دهند؛ تا جایی که برخی از کشورهایی که بیش از ۱۰۰ هزار زائر حج تمتع در سال جاری داشتند، معتقدند امسال با توجه به شرایط موجود شاهد کاهش ۵۰ درصدی پذیرش زائران از سوی عربستان خواهند بود.
البته برخی منابع آگاه نیز معتقدند مذاکرات حج تمتع ۱۴۰۰، امسال برگزار نمی‌شود و سعودی‌ها این مذاکرات را به ماه مبارک رمضان موکول می‌کنند. چرا که با نزدیک شدن به ایام حج تمتع، تصمیم‌گیری درباره این مناسک و همچنین تعیین سهمیه هر کشور راحت‌تر خواهد بود و ممکن است واکسن کرونا به تولید انبوه رسیده و برنامه‌ها برای پذیرش زائران بهتر انجام شود.
سهمیه ایران در حج تمتع سال جاری ۸۶ هزار و ۵۰۰ زائر بود که هنوز عربستان، نه تنها سهمیه‌ای برای ایران و سایر کشورهای اسلامی اعلام نکرده، بلکه همچنان آنها را در انتظار تصمیم خود برای حج تمتع ۱۴۰۰ گذاشته است. البته باتوجه به اهمیت و جایگاه حج در اسلام که به عنوان یک واجب به شمار می‌آید، از این‌رو سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری برنامه‌ریزی‌های لازم را برای اعزام زائران در دستور کار قرار داده‌اند و همچنان آموزش‌های زائران را به صورت مجازی پیگیری می‌کنند.
حج تمتع ۱۳۹۹ به دلیل شیوع کرونا فقط برای ساکنان عربستان برگزار شد. این اقدام سعودی‌ها با مخالفت برخی از کشورهای اسلامی که مدت‌ها در انتظار اعزام زائران خود به منظور تشرف به خانه خدا بودند و عربستان هیچ اظهار نظری درباره برگزار نشدن حج تمتع برای خارجی‌ها نکرده بود، مواجه شد.
پس از نارضایتی کشورهای اسلامی، مسؤولان حج عربستان مدعی شدند که با وجود نپذیرفتن زائر خارجی برای حضور در حج تمتع، سهمیه خارجی‌های ساکن عربستان برای تشرف به حج تمتع را ۷۰ درصد در نظر گرفته‌اند، یعنی با این اقدام از هر کشوری یک زائر حضور داشته است. علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت در پاسخ به این ادعا به نداشتن روابط سیاسی با عربستان و نبود کنسولگری در این کشور اشاره و اظهار کرد: هیچ زائر ایرانی در عملیات حج تمتع ۹۹ حضور نداشت.
با همه فرازونشیب‌ها و آمادگی ایران برای اعزام زائران، اما مناسک حج تمتع ۹۹ بدون پذیرفتن زائر خارجی و فقط با حضور ۱۰ هزار ساکن سعودی برگزار شد. با توجه به اینکه برنامه‌ریزی برای حج تمتع سال ۱۴۰۰، پس از پایان عملیات حج تمتع ۹۹ باید انجام می‌شد، سازمان حج و زیارت اقدام به برنامه‌ریزی کرد و برای تثبیت هزینه حج تمتع با توجه به نوسانات نرخ ارز، توانست هزینه حج ۹۹ برای حج سال آینده تثبیت کند و زائران با پرداخت همه هزینه حج با قیمت حج ۹۹ به حج سال آینده مشرف شوند.