سفر زیارتی به عراق در «طوفان کرونا»
عراق
عراق حتی در اربعین گذشته، از ورود زائران خارجی به این کشور جلوگیری کرد. با این حال، سازمان حج و زیارت در سال ۹۹ اعلام کرد به دنبال مطالبه‌ای که در کشور برای انجام سفر زیارتی به عتبات عالیات وجود دارد، طرحی را برای برقراری دوباره این سفرها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به دولت عراق پیشنهاد کرده که مقامات دو کشور برای ازسرگیری این سفرها هنوز به توافق نهایی نرسیده‌اند.
رییس سازمان حج و زیارت که مسؤول اعزام رسمی کاروان‌های زیارتی به عراق است، در بهمن‌ماه ۹۹ اعلام کرد که جلسه‌ای با وزیر بهداشت و معاونان این وزارتخانه برگزار شد و موافقت کلی وی با اعزام زائران به صورت محدود و بر اساس پروتکل‌های بهداشتی دریافت شد، اما این موضوع در مرحله بعد به موافقت کمیته امنیتی و اجتماعی ستاد ملی کرونا موکول شد که کلیات آن در این کمیته مصوب شد و منتظر مصوبه ستاد ملی کرونا هستند. ضمن این‌که مذاکرات برای از سرگیری اعزام‌ها در کمیسیون مشترک ایران و عراق نیز صورت گرفته است.
سفیر عراق در تهران نیز دی‌ماه ۹۹ در دیداری که با نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و رییس سازمان حج و زیارت داشت، آمادگی خود را برای صدور روادید برای کاروان‌های زیارتی که در آینده در قالب سازمان حج و زیارت برای سفر به عراق ساماندهی خواهند شد، اعلام کرد و گفت که شهرهای زیارتی در عراق برای استقبال از زائران ایرانی مشکلی ندارند و در انتظار توافقات میان مراجع ذی‌ربط در دو کشور هستند.
دولت عراق از اسفندماه سال ۹۸ با بستن مرزهای زمینی و محدود کردن پروازهای بین‌المللی، صدور ویزا را در ایران و چند کشور دیگر متوقف کرده است. با این حال، برخی افراد با وعده دعوتنامه و ویزا، مردم را تشویق به سفر زیارتی می‌کنند و با انتشار تصاویر زائرانی که از ایران راهی عتبات عالیات شده‌اند، سعی دارند نشان دهند مرزها باز بوده و امکان سفر زیارتی بدون محدودیت و ممانعت وجود دارد.
در یکی از شهرهای زیارتی ایران، گروهی که مدعی‌اند دفتر زیارتی دارند، با تبلیغ سفر عتبات عالیات، برای حضور زائران در شب‌های قدر، اقدام کرده‌اند که بنا بر اظهارات‌شان، مدت‌ها است با دعوتنامه، ویزا می‌گیرند و زائر به عراق اعزام می‌کنند.
هزینه سفری ۱۰ تا ۱۲ روزه با این گروه ۳۳۰ دلار و معادل آن حدود هشت میلیون تومان اعلام شده است. تاکید شده که اعزام‌ها از طریق دعوتنامه و با دریافت موافقت‌نامه انجام می‌شود. ایسنا در تماس با یکی از عوامل این گروه که مدعی شد مجری تور زیارتی است، مطلع شد کاروان آن‌ها برای شب‌های قدر تکمیل ظرفیت شده و آماده حرکت است و سفر بعدی آن‌ها در خردادماه انجام خواهد شد. این شخص برای جلب اطمینان حتی پیشنهاد می‌دهد شماره تماس زائرانی را که قبلا با این گروه به عراق اعزام شده‌اند در اختیار قرار دهد.
آن‌ها مدعی‌اند این سفرها را با دریافت موافقت‌نامه و ویزا انجام می‌دهند و هزینه‌ای که زائر می‌پردازد، شامل دعوتنامه با اعتبار ۱۵ روز، مجوز ورود به عراق از وزارت خارجه، بهداشت و گردشگری عراق، ویزای زیارتی، اسکان در هتل همراه با صبحانه، ناهار، شام و حمل‌ونقل داخل عراق است و هزینه جابه‌جایی تا مرز و بلیت هواپیما را زائر باید جداگانه پرداخت کند که مبلغ آن تا مرز مهران با قطار یا اتوبوس حدود یک میلیون تومان اعلام شده است و قیمت بلیت نیز به نرخ روز دریافت می‌شود.
هزینه تست کرونا، عوارض خروج از کشور و بیمه نیز به عهده زائر گذاشته شده است.
علیرضا رشیدیان ـ رییس سازمان حج و زیارت ـ به تازگی و پس از آن‌که وزارت بهداشت سفرهای زیارتی را عامل سرایت ویروس جهش‌یافته به ایران دانسته بود، از اعزام زائران به عتبات عراق بدون رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی انتقاد کرده و گفته بود: متاسفانه این روزها شاهد هستیم شماری از هموطنان از طریق برخی افراد به صورت کاروان آزاد به عتبات عالیات اعزام می‌شوند، در حالی که سازمان حج و زیارت بارها به صورت رسمی این موضوع را به مسؤولان مربوطه اطلاع داده و از آن‌ها خواسته است برای رفع دغدغه‌های بهداشتی، سفرهای زیارتی را با رعایت تمام ضوابط اعلام‌شده انجام دهیم، اما آن‌ها با این موضوع مخالفت کرده‌اند.
او همچنین اظهار کرده بود که پیش از آغاز موج چهارم کرونا در کشور، دستورالعمل‌های بهداشتی سفرهای زیارتی تهیه و به وزارت بهداشت ارائه شد. مذاکراتی هم با طرف عراقی داشتیم که قرار شد در صورت موافقت ستاد ملی مبارزه با کرونا و با رعایت تمام شیوه‌نامه‌های بهداشتی، سفرهای زیارتی را به صورت محدود انجام دهیم، اما متاسفانه این موضوع محقق نشد
عراق تا کنون درباره برقراری دوباره سفرهای زیارتی رسما اعلام نظر و یا موضع نکرده است. اما وزیر بهداشت اواخر اسفندماه ۹۹ با وخیم شدن وضعیت استان خوزستان که مرز مشترک و پرترددی با عراق دارد، نسبت به سفرهایی که بین دو کشور بدون مجوز برقرار است، معترض شد و گفت: ما کی برای تردد از مرزها به سمت عتبات و برگشتش مجوز و اجازه دادیم؟. چه کسی از من نامه دارد در این زمینه. کدام یک از همکارانم با برخی از این ترددها موافقت کردند؟ اتوبوسی می‌آید و آن را در مرز تست می‌کنیم که فرد مثبت از آن بیرون می‌آید. این فرد مثبت پیاده می‌شود و اتوبوس تا فلان شهرستان می‌رود.
پس از این اظهارات، مرزهای زمینی بین دو کشور از اواخر اسفند ۹۹ تا ۱۵ فروردین‌ماه به روی مسافران بسته شد که این محدودیت تردد از مرزهای زمینی با موافقت وزیر کشور و فرمانده قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا تا ۳۱ فروردین‌ماه تمدید شد.
پروازهای دو کشور نیز بنا به گفته محمدحسن ذیبخش ـ سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری ـ هم‌اینک به صورت محدود و در شرایط ویژه و برای اتباع این کشور برقرار است. با این وجود کاروان‌هایی که برای سفر به عراق برنامه‌ریزی کرده‌اند، وعده استفاده از این پروازها و سفر هوایی را داده‌اند.
وزیر بهداشت عراق در هفته اول فروردین‌ماه از «طوفان کرونا» در این کشور خبر داد. این کشور به همراه ترکیه تا کنون بالاترین آمار شیوع ویروس جهش‌یافته کرونا را در میان کشورهای منطقه ثبت کرده‌اند. در عراق تاکنون حدود یک میلیون نفر تا به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند که بیش از ۱۵ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.