سناریوهای برگزاری حج ۱۴۰۰| احتمال اعزام حجاج به شرط واکسیناسیون
حج تمتع
- ر بهداشت عربستان مواردی نظیر الزامی بودن تزریق واکسن کرونا اعلام شد. آیا پروتکل بهداشتی که عربستان برای حج ۱۴۰۰ در نظر دارد، ناظر بر کاهش تعداد زائران کشورها برای رعایت فاصله اجتماعی نیز می‌شود؟
دستورالعمل بهداشتی حج تمتع از سوی سعودی‌ها برای کشورها ارسال نشده است و فقط شاهد انعکاس مواردی در منابع رسانه‌ای هستیم. با وجود این که دستورالعمل بهداشتی کشور میزبان که در واقع یک رویکرد مرجع در موضوع پزشکی حج محسوب می‌شود هنوز برای هیچ‌یک از کشورهای اسلامی ارسال نشده است، اما موارد کلی نظیر آمادگی برای تزریق واکسن و برنامه‌ریزی برای کنترل بیماری و درمان به‌موقع زائران مدنظر قرار دارد.
همچنین سال ۱۳۹۹ طی همفکری میان مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر، وزارت بهداشت و سازمان حج و زیارت، یک دستورالعمل بهداشتی ویژه دوران کرونا برای زائرانی که قرار بود برای حج تمتع به عربستان اعزام شوند، تهیه شد. اما در حج سال گذشته، عربستان سعودی اجازه نداد تا حجاج کشورهای دیگر در مراسم حج حضور پیدا کنند؛ بنابراین دستورالعمل بهداشتی که تدوین کردیم، اجرایی نشد. این دستورالعمل در اختیار سازمان حج و زیارت قرار داده شده است تا درصورتی که راه برای حضور زائران کشورهای مختلف به عربستان برای انجام اعمال حج باز شد، برای امسال مبنا قرار گیرد.
- دستورالعملی که توسط ایران برای زائران حج تمتع تدوین شده است، چه موارد و محدودیت‌هایی را دربرمی‌گیرد؟
این پروتکل از قبل اعزام زائران یعنی از آغاز معاینات پزشکی به‌منظور بررسی استطاعت جسمی آنها برای اعزام تا لحظه برگشت زائران به داخل خاک ایران را دربرمی‌گیرد. همچنین نکات ویژه بهداشتی که خادمان ضیوف‌الرحمن چه در سطح عوامل اجرایی کاروان‌ها و چه در آشپزخانه‌ها، هتل‌های محل اقامت و... باید رعایت کنند در این دستورالعمل آمده است.
پروتکل‌های بهداشتی که لازم است در وسایل نقلیه زائران و در هنگام تردد آنها در شهر و مکان‌های زیارتی لحاظ شود، در دستورالعمل تدوین‌شده ویژه دوران کرونا برای زائران حج تمتع آمده است. بخشی از این دستورالعمل که برای حج ۱۳۹۹ تدوین شده بود، به‌طور قطع در حج۱۴۰۰ نیز بعد از ارائه دستورالعمل‌های بهداشتی عربستان سعودی، از سوی کارشناسان مرکز پزشکی حج و زیارت بروزرسانی خواهد شد.
- یکی از سناریوهای محتمل برای حج ۱۴۰۰ این است که عربستان سهمیه تعداد زائران هر کشور را کم کند. درصورتی که این سناریو محقق شود، اولویت اعزام زائران ایرانی با مسن‌ترهاست یا جوان‌ترها؟
البته اینها همه «اگر» است و هنوز هیچ‌چیز مشخص نیست ولی اگر عربستان سعودی در حج ۱۴۰۰، زائران کشورهای دیگر را پذیرش کند، اولویت اعزام با زائرانی است که سال گذشته نسبت به واریز پول به سازمان حج و زیارت اقدام کرده‌اند. حال از بین آنها جوان‌ترها را در اولویت اعزام قرار می‌دهیم. چون مسن‌ترها به‌دلیل شرایط بیماری کرونا جزو گروه‌های با ریسک بالا هستند. حتی افرادی که دچار بیماری قلبی، دیابت، سرطان بهبودیافته و دیالیزی هستند هم جزو گروه پرخطر محسوب می‌شوند و باید در اعزام‌شان تجدیدنظر کرد.
هر موقع که سازمان حج و زیارت به‌عنوان متولی حج، مذاکرات با طرف سعودی را انجام دهد و تفاهمنامه حج امسال امضاء شود، مرکز پزشکی حج و زیارت نیز طبق فهرست زائرانی که برای اعزم به حج ۹۹ نهایی شده بودند، عمل خواهد کرد.
- دقیقا تأکید بر اعزام کدام گروه سنی و ممانعت از اعزام مبتلایان به کدام بیماری‌های زمینه‌ای وجود دارد؟
عربستان باید اعلام کند که زائران را با چه مختصاتی از نظر گروه سنی و وضعیت سلامتی می‌پذیرد. خوشبختانه محدوده سنی و بیماری‌های زمینه ای زائرانی را که قرار بود در سال ۱۳۹۹ برای به جا آوردن حج تمتع به سرزمین وحی اعزام شوند در دست داریم و البته با توجه به امکان تغییر آنها در یکسال اخیر، درصورتی که تفاهمنامه حج تمتع ۱۴۰۰ بین ایران و عربستان منعقد شود، یک بازبینی و بررسی جدی دوباره هم خواهیم داشت. در دستورالعمل بهداشتی که برای حج ۹۹ تدوین کرده بودیم، بر ممانعت از اعزام بیماران قلبی و ریوی و بیماران دارای نقص سیستم ایمنی تأکید شده بود که به‌طور قطع امسال هم درصورت اعزام زائران ایرانی، رویکرد سختگیرانه‌ای در این زمینه خواهیم داشت. به‌عنوان نمونه، بیماران دیالیزی را در دوره‌های گذشته اعزام می‌کردیم اما در این دوره اگر حج برگزار شود، از اعزام این بیماران جلوگیری بعمل خواهد آمد.
- درصورتی‌که حج ۱۴۰۰ با حضور زائران کشورهای مختلف برگزار شود، آیا زمان کافی در زمینه انتخاب کادر پزشکی و درمانی مستقر در درمانگاه‌ها و هتل‌های محل اقامت زائران را دارید؟
خوشبختانه پزشکانی که سال گذشته به‌عنوان کادر پزشکی و درمانی حج ثبت‌نام شدند، اعلام کرده‌اند که اگر حج ۱۴۰۰ برگزار شود، برای خدمت‌رسانی به زائران آماده هستند.
- درباره تامین واکسن مورد نیاز برای تزریق به زائران نیز هماهنگی لازم صورت گرفته است؟
وزیر بهداشت در زمینه تأمین واکسن مورد نیاز حجاج در موعد مقرر، قول مساعد داده است و در این زمینه مشکلی نداریم.