X
مقالات فیش حج
مردی که خط زمینه را روی تخته‌سیاه باب کرد

مردی که خط زمینه را روی تخته‌سیاه باب کرد

به مناسبت زادروز سلیم نیساری، چهره فقید زبان و ادبیات فارسی و حافظ‌پژوه خاطراتی را از او می‌خوانیم که به شروع استفاده از خط زمینه روی تخته و همچنین ماجرای مدرسه رفتن او برمی‌گردد.

 

همچنین صفحه خبرنامه گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان زبان بخشی از متن مصاحبه با سلیم نیساری (۲۱ آذر ۱۲۹۹ تبریز - ۲۲ دی ۱۳۹۷ پاریس) را که در خبرنامه شماره ۱۲ منتشر شده، به اشتراک گذاشته که چنین است: «در مهرماه سال ۱۳۰۶ وقتی می‌دیدم که بچه‌های همسایه‌ها کیف‌به‌دست به مدرسه می‌روند، خیلی دلم می‌خواست من هم به مدرسه بروم، پدرم می‌گفت باید هفت سالت تمام شود و به خاطر سه ماه اجازه نمی‌داد.

یک روز جمعه در مهرماه همان سال، مادرم سماور را جلو پنجره گذاشته و روی شیشه را بخار گرفته بود. من شعری خوش‌خط را که مال پدرم بود پشت پنجره گذاشتم و کلمات آن را تقلید کردم، بدون اینکه بدانم کلمات آن چه هستند. پدرم آمد و چشمش خورد به نوشته روی بخار، مادرم بود و من، مادرم سواد نداشت، من هم که مدرسه نرفته بودم، پرسید این‌ها را چه کسی نوشته است؟ مادرم اشاره کرد که من نوشتم. گفت تو چطور نوشتی؟ من هم توضیح دادم. گفت فردا می‌رویم مدرسه.»

سلیم نیساری که متولد سال ۱۲۹۹ در تبریز بود ٢٢ دی‌ماه ۱۳۹۷ در پاریس درگذشت.

او پس از گذراندن دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه و توفیق در امتحان نهایی دانشسرای تبریز، با رتبه اول برای ادامه تحصیل به تهران آمد و موفق به اخذ درجه لیسانس در سال ۱۳۲۱ در رشته ادبیات فارسی و علوم تربیتی شد. سپس به تحصیل در دوره دکتری ادبیات فارسی ادامه داد و در سال ۱۳۲۹ برای ادامه تحصیل به اروپا و سپس به آمریکا رفت. او موفق به دریافت درجه فوق‌لیسانس از دانشگاه لندن و نیز درجه دکتری در رشته علوم تربیتی و زبان‌شناسی از دانشگاه ایندیانای آمریکا شد.

سلیم نیساری در سال ۱۳۲۱ به استخدام وزارت فرهنگ (آموزش‌وپرورش) درآمد. در سال ۱۳۲۳ عهده‌دار معاونت دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز شد، در سال ۱۳۳۴ به عنوان دانشیار برگزیده انتخاب و در سال ۱۳۳۵ دانشیار دانش‌سرای عالی تهران شد. در سال ۱۳۳۶  به استخدام دبیرخانه مرکزی یونسکو در پاریس درآمد و به سمت رئیس اداره کمک‌های فنی یونسکو منصوب شد. در این سمت از طرف مدیر کل یونسکو برای سرکشی به نحوه پیشرفت برنامه کمک‌های علمی و فرهنگی یونسکو به کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه و کشورهای جنوب غربی آسیا سفر کرد. او در سال ۱۳۴۴ و پس از پایان مأموریت و بازگشت به ایران، به سمت مدیر کل روابط فرهنگی در وزارت آموزش‌وپرورش منصوب شد. در سال ۱۳۴۶ به مرتبه استادی رسید و به دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران انتقال یافت. نیساری در سال ۱۳۵۶ با مأموریت از طرف دانشگاه تهران و وزارت فرهنگ و هنر با سمت رایزن فرهنگی به کشور ترکیه رفت و در سال ۱۳۵۸ پس از پایان مأموریت به ایران بازگشت. در نهایت در سال ۱۳۵۹ پس از ۳۸ سال خدمت به تقاضای خود بازنشسته شد. دکتر سلیم نیساری در سال ۱۳۸۲ به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در آمد. او همچنین موفق به دریافت نشان درجه یک حافظ‌شناسی شد و از سوی مرکز حافظ‌شناسی مورد تجلیل قرار گرفت.

از آثار سلیم نیساری می‌توان به تدریس زبان فارسی در دبستان یا آموزش هنرهای زبان، دستور خط فارسی، غزل‌های حافظ، دیوان حافظ با مینیاتورهایی از استاد فرشچیان، دفتر دیگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ، کلیات روش تدریس، تمبرهای ایران، دستور خط فارسی، پژوهشی درباره‌ پیوستگی خط فارسی با زبان فارسی، برگزیده‌ای از غزل‌های حافظ، برگزیده‌ای از غزل‌های سعدی، مقدمه‌ای بر تدوین غزل‌های حافظ و ... اشاره کرد.

  • نظرات
برای دادن نظر لطفا وارد شوید و یا ثبت نام کنید