نقدی بر درخواست تدوین تفسیر نوین قرآن در مصر
میته دینی مجلس سنای مصر به تازگی در حال بررسی پیشنهاد تدوین تفسیری نوین از قرآن کریم است که به تعبیر این کمیته بیانگر اعتدال اسلام و در چارچوب مقابله با افراطگرایی باشد.
او با اشاره به اینکه دستکاری در مقدسترین مقدسات مسلمانان یعنی قرآن کریم در راستای خدمت به حکومتها جایز نیست، گفت: چه کسی گره زدن آیات قرآن را در خدمت سیاستهای ناعادلانه میپذیرد؟ چه کسی ارائه برداشتهای مخدوش برای پوشش و توجیه پدیدههای نابهنجار در جامعه و جلب رضایت گروههای فشار بینالمللی را میپذیرد؟!
وی افزود: دعوت به تدوین یک تفسیر مدرن از قرآن کریم در داخل مجلس سنای مصر و به طور مشخص از سوی یوسف ابوعامر، رئیس کمیته دینی این مجلس در بیستم ماه جاری میلادی مطرح شد و به دنبال آن وزیر اوقاف و مفتی کل مصر نیز برخلاف اعضای کمیته مذکور خواستار بررسی آن شدند.
نویسنده با بیان اینکه قضیه تفسیر مدرن هم در راستای دروغ دیگر السیسی و رسانههای آن درباره کشور جدیدی است که از آن صحبت میکنند، گفت: بر همین مبنا رئیسجمهور مصر پایتخت جدیدی ساخته است و میخواهد هویت جدیدی را از مصر به بیرون عرضه کند؛ به طوری که هویت فرعونی به عنوان جایگزینی برای هویت عربی ـ اسلامی کنونی باشد و بعید نمیدانیم که پرچم و سرود ملی جدیدی نیز به زودی برای آن اعلام شود.
نویسنده تصریح کرد: شعار تفسیر مدرن شعاری فریبنده است، زیرا چیزی را اعلام و چیزهایی را پنهان میکند. اگر منظور از تفسیر امروزی فهم قرآن در پرتو واقعیات عصر و تحولات آن است، این همان چیزی است که مفسران و فقها قبلاً بدان اعتراض نمیکردند و قبلا چندین تفسیر با این رویکرد صادر شده است.
او با اشاره به تفاسیر معاصری متعلق به مفسران مصری نظیر شیخ محمد عبده، شیخ رشید رضا، شیخ طنطاوی جوهری، دکتر مصطفی محمود و اخیرا هم شیخ الشعراوی گفت: تا پیش از این حتی اگر عدهای از مفسران به این یا آن تفسیر اعتراض داشته باشند، در محدوده علمی و دینی آن باقی میماند و لباس سیاسی به تن نکرده بود.
نویسنده افزود: به عنوان مثال میان دکتر عایشه عبدالرحمن معروف به (بنت الشاطئ) و دکتر مصطفی محمود بر سر شیوه امروزی تفسیر اختلاف بود. دکتر محمود در سال ۱۹۶۹ کتاب خود را با عنوان «القرآن.. نحو فهم عصري»(قرآن: به سوی یک فهم مدرن) منتشر کرد و دکتر عبدالرحمن در کتاب خود با عنوان «التفسير العصري للقرآن.. بيان للناس»(تفسیر جدید قرآن… بیانی برای مردم) به آن پاسخ داد و هر دو آنها از نزدیکترین معتمدین انور سادات، رئیس جمهور فقید مصر بودند.
به باور نویسنده اما چیزی که از تفسیر مدرن امروز خواسته میشود همسویی با روند اصلاح یا توسعه گفتمان دینی است که السیسی از مدتی پیش راه انداخته و هنوز به دلیل تقابل الازهر و عدم پذیرش افکار عمومی متزلزل است.
وی افزود: آنچه تأیید میکند که تفسیر مورد نظر، تفسیر دولتی است، یعنی در خدمت دستورات اداره دولتی فعلی است، این است که مفتی مصر در جریان شرکت در بحث بر سر این تفسیر آن را طرحی مطابق با جهموری جدید مصر توصیف کرده است.
نویسنده تأکید کرد: کسانی که خواهان تدوین تفسیر جدید از قرآن کریم هستند، میخواهند که حرام خدا را حلال و حلال را حرام کنند، مشروبات الکلی، همجنسگرایی، استبداد سیاسی، بی عدالتی اجتماعی، غارت اقتصادی و آشفتگی فرهنگی را حلال کنند و قیام بر ظالم و انکار منکرات و دعوت به خیر را حرام کنند.