بازخوانی پرونده حج عمره/اعزام مجدد منوط به ارائه تضمین‌های قوی

بازخوانی پرونده
در همان زمان قشقاوی معاون وزیر امور خارجه تاکید کرد: در روز بعد از این واقعه و در غیاب سفیر عربستان‌سعودی در تهران، کاردار و کنسول آن کشور توسط مدیرکل کنسولی به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران نسبت به این عمل شنیع و غیرانسانی که باعث جریحه‌دار شدن افکار عمومی کشورمان شده را به وی ارائه کرد. طرف سعودی نیز ضمن ابراز تاسف شدید از این اتفاق رذیلانه قول داد موضوع را در بالاترین سطح توسط مقامات کشورش مورد پیگیری قرار داده و با افراد خاطی به‌شدت برخورد شود.

وی گفت که با توجه به این رفتار غیرانسانی و ضد دینی، منتظر برخورد دولت سعودی با این افراد و اعمال اشد مجازات در مورد آنها هستیم. نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در ریاض و جده تا حصول نتیجه مشخص پیگیر ماجرا خواهند بود و متعاقباً نتایج آن در اختیار خانواده‌ها و افکار عمومی قرار خواهد گرفت.
همچنین جنتی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز عنوان کرد که به سازمان حج دستور داده شد تا زمانی که این افراد مجرم (متجاوزان به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده) محاکمه بشوند و مورد مجازات قرار بگیرند، فعلاً عمره متوقف می‌شود و پروازهای ایران تعلیق خواهد شد.
سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت نیز در نامه‌ای به مسئولان اعلام کرد که تعلل در خصوص این موضوع به معنی عدم توانایی دولت سعودی نسبت به تأمین امنیت و حقوق زائران است.
او گفت که امروز رسیدگی به این موضوع با در نظر گرفتن اشد مجازات برای خاطیان به مطالبه عمومی تبدیل شده و در این راستا سازمان حج و زیارت با ارسال دو نامه بندر بن محمد حجار به وزیر حج عربستان با صراحت تأکید کرد که اگر تعلل بیشتری در این زمینه داشته باشند ما توجیهی برای اعزام عمره‌گزاران به این کشور نخواهیم داشت و در صورتی که وزارت حج و دولت عربستان در این زمینه تعلل داشته باشند به معنای این است که توان تامین امنیت زائران را ندارند و در این زمینه باید تصمیمات دیگری اتخاذ شود.
چند روز پس از این رخداد طرحی یک فوریتی برای لغو عمره به امضای ۷۰ نماینده مجلس رسید و بعد از مدتی نیز تعلل مسئولان عربستان در مجازات و اعلام حکم ماموران باعث شد که طرح دو فوریتی نیز در مجلس آماده شود.
در نهایت پس از برگزاری جلسات مختلف میان مسئولان و نمایندگان مجلس این موارد باعث شد که توقف عملیات اعزام‌های عمره در دستور کار قرار گیرد و مسئولان برقراری مجدد اعزام‌ها را منوط به مجازات ماموران خاطی فرودگاه جده دانستند.
و سرانجام پیگیری‌ها باعث شد پس از گذشت حدود یک سال حکم ماموران خاطی صادر و این افراد به چهار سال زندان و هزار ضربه شلاق محکوم شوند.
در حالی این حکم صادر شد که مسئولان عربستان اعلام کردند که ما درخواست مجازات شدیدتر برای تخطی‌گران درخواست کرده بودیم اما چون قوه قضائیه عربستان تصمیم گرفته بود دیگر آنها نتوانستند اقدامی انجام دهند اما ۴ سال زندان، هزار ضربه شلاق و انفصال از خدمت را رسماً و کتباً اعلام کرده‌اند که اتفاق افتاده است.
از آن زمان تاکنون عملیات عمره مفرده انجام نشده است و آن هم به دلیل روابط سیاسی میان دو کشور بوده است. برقراری عمره نیاز به رابطه سیاسی و اقتصادی با عربستان دارد چرا که عمره در عربستان توسط شرکت‌های خصوصی انجام می‌شود.
در پایان عملیات حج تمتع سال گذشته حجت الاسلام قاضی عسکر نماینده سابق ولی فقیه در امور حج و زیارت هنگام بازگشت از مکه از ارائه پیش نویسی برای از سرگیری اعزام زائران ایرانی به حج عمره مفرده به مسئولان حج عربستان خبر داد و اعلام کرد در صورت پذیرش شرایط ما از سوی مسئولان عربستان به خصوص حفظ عزت و کرامت زائران ایرانی همانند حج واحب و پس از مشورت با برخی مسئولان مربوطه در کشور امیدوارم بتوانیم این مهم را نیز به انجام برسانیم.
با گذشت یک سال از ارائه پیش نویس برای آغاز مجدد عمره، سرانجام مسئولان حج اعلام کردند که عربستان شرایط ایران را پذیرفته است و در همین رابطه حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج نیز پس از بازگشت از عملیات حج ۹۸ در فرودگاه مهرآباد عنوان کرد مردم در خواست از سرگیری سفر حج عمره را دارند و مسئولان هم در حال پیگیری هستند تا این فرصت ایجاد شود، موانعی در مورد برگزاری حج عمره وجود داشت که برطرف شده است و باید برنامه ریزی شود که در صورت انجام آن اعلام می‌شود تا زائران بتوانند مشرف شوند.
وی افزود: شرایط ایجاب می‌کند تا راه اندازی حج عمره به صورت محدود شروع شود تا آرام آرام به صورت کامل راه اندازی شود. اساساً تعطیل شدن حج عمره هم به خاطر یک ناخشنودی بود، وگرنه تعطیل نمی‌شد. شرایط ایجاب می‌کند تا راه اندازی حج عمره به صورت محدود شروع شود تا آرام آرام به صورت کامل راه اندازی شود. اساساً تعطیل شدن حج عمره هم به خاطر یک ناخشنودی بود، وگرنه تعطیل نمی‌شد
قول‌های عربستان برای آغاز مجدد عمره
همچنین رئیس سازمان حج و زیارت نیز از دیداری با وزیر حج عربستان خبر داد و اعلام کرد در این دیدار بر عزت، کرامت، امنیت و حمایت کنسولی از اتباع و زائران ایرانی در عمره تاکید شد.
علیرضا رشیدیان بیان کرد: در این خصوص ۳ راهکار وجود دارد اول اینکه کنسولی ایران مثل سالهای قبل در عربستان مستقر شود. دوم اینکه در قالب دفتر حافظ منافع این امر حاصل شود و سوم اینکه شبیه به روند کار در موسم حج که تعدادی از کارمندان وزارت خارجه و سازمان حج و زیارت خدمات کنسولی به اتباع ایرانی ارائه کردند در موسم عمره نیز فراهم شود.
وی ادامه داد: وزیر حج عربستان روی موضوع سوم تمایل بیشتری نشان داد و البته در خصوص موضوع دوم نیز عنوان کرد که رایزنی و پیگیری می‌شود. سومین بحثی که از سوی ما مطرح شد این بود که با شروع راه اندازی عمره زائران ایرانی انتظار می‌رود قوانین و ضوابط سختگیرانه عربستان برای سفر زائران، سیاحان و گردشگران این کشور به ایران لغو شود.
رشیدیان یادآور شد: قول‌هایی در این رابطه داده شده و با توجه به مهیا بودن شرایط راه اندازی سفر عمره امیدواریم همه مباحث تامین شود.
در حال حاضر ۶ میلیون نفر پشت نوبت اعزام به عمره مفرده هستند و فیش ثبت نام بانکی در سال‌های ۸۷ و ۹۰ را در دست دارند و چنانچه اعزام‌ها مجدداً آغاز شود سالیانه ۸۰۰ هزار نفر مشرف خواهند شد و با این شرایط ۸ سال اعزام‌ها به طول می‌انجامد.
تهیه پیش‌نویس و تلاش برای از سرگیری اعزام‌های عمره و در نهایت موافقت با آغاز مجدد اعزام‌ها باعث شد تا نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند بطوری که برخی از آنها اعزام‌ها را در صورت ارائه تضمین‌های قوی از سوی عربستان، درست می‌دانند و برخی دیگر مخالف آغاز مجدد هستند و نظرشان این است که ارزی که در عمره از کشور خارج می‌شود صرف ازدواج جوان‌ها و مسکن نیازمندان شود.
آغاز مجدد عمره در صورت ارائه تضمین‌های قوی عربستان
محمداسماعیل سعیدی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص ازسرگیری مجدد عمره گفت: با توجه به شکست‌های پی‌درپی آل‌سعود در یمن و اختلافات شدیدی که با امارات پیدا کرده است و از سوی دیگر، در شرایطی که انتظار داشت آمریکا از او پشتیبانی کند که نکرد بنابراین چندین ماه است که دولت عربستان رویکردی جدید را در قبال ایران پیش گرفته و به سمت اصلاح ارتباط پیش می‌رود.
وی ادامه داد: یکی از مواردی که می‌تواند در جهت اصلاح روابط مؤثر باشد، ازسرگیری مجدد عمره است که خودشان روزی این سفر را برای ایرانیان حذف کرده بودند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه پیشتاز برهم زدن روابط منطقه‌ای، خود عربستان است، گفت: در جلساتی که چند ماه پیش کمیسیون فرهنگی با مسئولان حج برگزار کرد نیز عنوان شد عربستان در حال اصلاح روابط و آماده‌سازی برای برقراری اعزام زائران به عمره است.
سعیدی تصریح کرد: وظیفه اصلی عربستان، آماده‌سازی و ایجاد زمینه حضور تمامی حجاج کشورهای مختلف است و نمی‌تواند مانع این موضوع شود.
وی با اشاره به اینکه چند سال قبل در فرودگاه عربستان، شأن، شخصیت و امنیت مالی و جانی زائران رعایت نشد که این موضوع یک قصور نابخشودنی است، افزود: همچنین در دهه ۶۰ نیز ۳۰۰ نفر از حجاج در عربستان کشته شدند بنابراین اگر از جنایت صدام بگذریم، از جنایت آل‌سعود نمی‌گذریم.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اعزام مجدد عمره، منوط به ارائه تضمین‌های قوی از سوی عربستان است، تصریح کرد: این تضمین‌ها باید در عمل باشد نه اینکه فقط بخواهند برای استفاده سیاسی، شعار دهند اعزام مجدد عمره، منوط به ارائه تضمین‌های قوی از سوی عربستان است این تضمین‌ها باید در عمل باشد نه اینکه فقط بخواهند برای استفاده سیاسی، شعار دهند بلکه باید عملاً آن را به دولت ایران ثابت کند و اگر این اتفاق رخ دهد، می‌توان عمره را آغاز کرد.
سعیدی با اشاره به اینکه به طور حتم در کمیسیون فرهنگی از مسئولان سازمان حج می‌خواهیم که برای بررسی اعزام مجدد عمره حضور پیدا کنند، اظهار داشت: با توجه به اینکه جان، مال، شخصیت و امنیت حجاج مهم است به همین دلیل باید اطمینان پیدا کنیم که عربستان تضمین‌های قوی می‌دهد یا خیر.
وی به نقش نظارتی مجلس اشاره کرد و اظهار داشت: اگر ببینیم مشکلاتی در خصوص اعزام‌های مجدد عمره وجود دارد و نگرانی‌هایی احساس شود، به طور حتم به بخش بالاتر اطلاع می‌دهیم تا جلوی این کار گرفته شود.