نتیجه:
اکنون وقوف در منا پایان یافته است؛حج در پشت دیوار مکه به نهایت رسیده است؛
اکنون وقوف در منا پایان یافته است؛حج در پشت دیوار مکه به نهایت رسیده است؛
یک طواف و سعی دیگر داری.می گویند آن را می توانی تا آخر ذی الحجه؛ هر گاه بخواهی انجام دهی؛و حتی- اگر ضرورتی باشد- پیش از عرفات!
پس حج به پایان رسیده است؛
اکنون که منا را ترک می کنی؛آخرین منزل حج را طی کرده ای؛
از دور باطل و تکراری زندگی فردی ات؛به دعوت ابراهیم؛بریدی؛به موسم؛ در مقیمات حضور یافتی؛به فرمان کنندهٔ وحی دثار زندگی ات را کندی و جامعهٔ سپید مرگ برتن کردی؛پا ازگلیم خودی ات برداشتی وبه سرزمین ایمان- به جهاد- و بر فرش خدا- به مهمانی- پا نهادی و با دست راست خداوند دست بیعت دادی و در گرداب عشق؛فرو رفتی و خود را در خلق طائف نفی کردی و شسته از غبار زندگی زدوده از زنگار خود؛به خود رسیدی وسر از گرداب برآوردی و در کوهستان های حیرت وعطش؛ به جستجوی آب؛ تلاش کردی وآن گاه؛ از مکه؛یکسره؛در عرفات هبوط کردی واز آنجا؛منزل به منزل؛به سوی خدا رجعت کردی وباآگاهی- در پرتو روشنی آفتاب عرفات- وبا خودآگاهی؛به روشنی پاک شعور حرام در حکومت ظلمت وتقیهٔ شب؛به جمع سلاح پرداختی و هماهنگ زمان و همگام جمع؛از مرز منا بگذشتی وبر صحنه یورش بردی و در نخستین حمله؛آخرین پایگاه را در هم کوبیدی وآن گاه آزاد شدی و سرزمین عشق و ایمان را از حکومتابلیس رها کردی.به مقام ابراهیمی رسیدی وبه قلهٔ بلند برتر از شهادت بالا رفتی ودر پایان کار؛گوسفندی را ذبح کردی!
و در پایان عظیم ترین سفر روحانی وبلند ترین معراج انسانی گذر از خطیر ترین مهلکه ها و معرکه های خلقت؛توحید؛ایثار؛ جهاد؛شهادت و نبرد باابلیس و فتح سرمنزل عشق؛به کجا می رسی؟چه می کنی؟
ذبح؛ذبح یک گوسفند!
چرا؟این چه فلسفه ای است؟چه رازی است؟مقصود از ذبح گوسفند؛در پایان حجی که حکایت تمامی ایمان است؛چیست؟
من جرأت نمی کنم بگویم؛برای ما روح مذهبی ما باور کردنی نیست؛بگذار خدا خود به این پرسش پاسخ بگوید که:چرا؟
فُکُلوا مِنْها؛وَأطْعَمُوا الْقانِعَ وَالْمُعْتر!(سورهٔ حج؛آیهٔ۳۶)
تا از اکنون؛خود؛بخورید وبخورانید مجاهد محتاج و مستمند خاموش را و ستمدیدهٔ دادخواه ومعترض را؛
و باز تکرار:
فُکُلوا مِنْها؛وَأطْعَمُوا الْبائِسَ الْفَقیر!(سورهٔ حج؛آیهٔ۲۸)
تا از آن بخورید و بخورانید قربانی محتاج زمانه را!
یعنی جنگ بافقر؛
و در پایان راه به لقمه ای- از آنچه خود میخوری – نجات گرسنه ای؛ یاری ستمدیده ای؛
همین!!
(سایت اختصاصی فیش حج محمد/برگرفته از کتاب حج دکتر شریعتی)