داعش شیعی؛ مولود نا آرامی‌های عراق

بررسی روند نا آرامی های عراق از این حکایت دارد که جناحی با شباهت ایدئولوژیک، عملکردی و هدف گذاری به داعش این بار از میان شیعیان برخاسته است.

اکتبر امسال، عراق وارد فازی از نا آرامی امنیتی شد که تاکنون حاصل آن، نزدیک به 250 کشته شده است. اعتراضاتی که در ابتدا قرار بود تنها خواستار مقابله با بیکاری و سپس فساد باشد ولی کم کم استعفای نخست وزیر، برکناری مسئولین فاسد، تغییر قانون اساسی و نظام محاصصه تا اسقاط النظام هم به لیست معترضین اضافه شد. هنوز یک ماه از این دوره از اعتراضات نگذشته که یک آنارشی خشونت آمیز تمام عیار بر فضای اعتراضات حاکم گشته. اینک جریان چنان پر آشوب شده که سخن از "مطالبه معترضین" روبرو شدن با اژدهایی هفت سر است که نمی توان آن را راضی کرد. معترضین که شاید بتوان به مرور دیگر آن ها را اغتشاشگران نامید، قائل به اصلاح نیستند و اصلا فرصتی به دولت نمی دهند که گام های اصلاحی بردارد. با غالب شدن اغتشاشگران بر جریان اعتراضات، شاهد بودیم که در یک روز (25 اکتبر) 30 تن کشته شدند. به چندین دفتر گروه های وابسته به حشدالشعبی حمله شده و چندین تن از اعضای عصائب اهل الحق شهید شده اند حال آن که سهم این گروه در مناصب حکومتی رسمی بسیار پایین تر از سهم بسیاری از جناح های سیاسی دیگر نظیر جناح علاوی و سائرون است. در ضمن حداقل در افکار عمومی هم فساد جناح سیاسی وابسته به عصائب کمتر از فساد جناح صدر است که سال ها مناصب بزرگ حکومتی را تصاحب کرد. با این حال، به صورت مشکوک، "به بهانه مبارزه با فساد" دفاتر بدر و حشدالشعبی هدف حمله قرار می گیرد و به آتش کشیده می شوند.

داعش شیعی؛ پدیده ای نوظهور

گرچه فازهای اولیه اعتراضات نسبتا مسالمت آمیز بوده، اما خیلی زود و تقریبا در پس هر تجمعی، یک آشوب و کشت و کشتار به راه افتاده است. با بروز این نا امنی ها، فضا برای عرض اندام مسلحینی که هیچ مجوز قانونی و عرفی برای حمل سلاح نداشته و ندارند، فراهم شد. این عده به راحتی هم ممعترضان را هدف قرار می دهند و هم محافظان دیروز معترضان در مقابل داعش را. حمله به دفتر عصائب اهل الحق و به شهادت رساندن وحشیانه و ناجوانمردانه شهید وسام العلیاوی و برادرش، تنها یک نمونه از اقداماتی است که جریان های شیعی، خشونت طلب و ثبات زدا مرتکب آن شده اند. همین جریانات، همسو با شبکه های امریکایی نظیر الحره، ادعاهایی بی اساس علیه حشدالشعبی مطرح می کنند نظیر این که مثلا سید الجزایری، فرمانده سرایا الخراسانی به نیروهایش دستور داده با قناصه مردم را هدف قرار دهند!

از 25 اکتبر، علنا گروه هایی مسلح در سطح فضای مجازی، تصاویر خود را منتشر کرده و تهدید می کنند نیروهای امنیتی را در صورت تعرض به معترضین، هدف قرار خواهند داد. اهداف این دسته تا حد زیادی شبیه داعش است: ریشه کن کردن دولتی (نسبتا) دموکراتیک؛ ضربه به قدرت تشیع در سپهر سیاست عراق؛ آسیب زدن به نیروهای مقاومت عراقی؛ امتیاز گیری برای جناح های سیاسی همسو و همزمان در سطح اعلامی، مبارزه با امریکا!

از بعد فکری و ایدئولوژیک هم، این گروه شباهت زیادی با داعش دارند: نفی روندهای حقوقی و قانونی برای رسیدن به مطالبات؛ اعتقاد به النصر بالرعب؛ نفی نهادهای دینی مرسوم و ارائه بدیل برای آن ها؛ عدم مدارا با مخالفین خود و دیگر ستیزی

به لحاظ عملکری هم باز شباهت با داعش دیده می شود: اولویت به خشونت به جای مذاکره؛ قانون شکنی و تحرکات آنارشیک؛ ایجاد خلاء قدرت برای حاکم ساختن خود؛ حذف فیزیکی مخالفان

اکنون مناطق شیعی نشین عراق با پدیده ای مواجه است که با تسامح می توان آن را "داعش شیعی" نامید. این گروه به لحاظ ایدئولوژیک، عملکردی و هدف گذاری بسیار مشابه داعش اصلی هستند با این تفاوت که این بار از میان شیعیان برخاسته اند. جالب آن که همراهی ضمنی برخی گروه های سیاسی حاضر در صحنه با داعش که در سال 2014 رخ نشان داد، اکنون در قبال همین عده نمایان شده است. سرایا السلام با آن ها همراهی می کند (اگر نگوییم به آن ها پیوسته) و جناح های مختلف بدون اشاره به جنایت های این دسته علیه نیروهای امنیتی، کوچکترین دفاع از خود نیروهای امنیتی را جنایت علیه شهروندان می شمارند.