غیبت دانشگاهیان در ایام اربعین موجه است
رئیس ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان با بیان اینکه امسال اقدامات لازم برای فراهم‌سازی بستر حضور دانشجویان در اربعین صورت گرفته است، گفت: ارائه وام، حذف وثیقه برای صدور مجوز خروج و موجه شدن غیبت آنان و اساتید از جمله این اقدامات است.
ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، ماموریت اعزام دانشگاهیان به سفر عمره و عتبات را برعهده دارد که باتوجه به توقف اعزام زائران ایرانی به عمره، این روزها تمام ظرفیت ان ستاد در حوزه اعزام به عتبات خلاصه شده است. این ستاد در طول سال در دو بازه زمانی دانشگاهیان اعم از دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه‌ها را به عتبات عالیات اعزام می‌کند و برای تسهیل آنان نیز با همکاری بانک ملت و صندوق رفاه دانشجویان وام قرض‌الحسنه به زائران پرداخت می‌کند. این روزها این ستاد در حوزه ارائه خدمات فرهنگی به زائران دانشگاهی اربعین حسینی نیز وارد شده است، برای بررسی جزییات این اقدام و همچنین گزارشی از اعزام اخیر دانشگاهیان به عتبات عالیات گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام مرتضی مطهری پور رئیس ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
در بیست و یکمین دوره اعزام دانشگاهیان به عتبات، چه تعداد نفر راه این سرزمین‌ها شده‌اند و چه برنامه‌هایی برای آنها اجرایی شد؟
ثبت نام بیست و یکمین دوره عتبات دانشگاهیان در خردادماه سال جاری انجام شد و در مجموع بیش از ۶۴ هزار نفر در این دوره ثبت نام کردند که با قرعه‌کشی صورت گرفته، در این دوره ۱۳ هزار نفر عازم عتبات عالیات شدند.
اعزام زائران در این دوره از بیست و هفتم تیرماه آغاز شد که در مجموع دانشگاهیان شامل دختران مجرد، دانشجویان متاهل، اساتید، کارکنان دانشگاه‌ها و پسران مجرد طی بازه‌های زمانی متفاوت، راهی عتبات‌عالیات شدند که بیشترین سهمیه را دختران مجرد دارا بودند. این دوره نهایتاً فردا چهاردهم مهرماه به پایان خواهد رسید که تاکنون بیش از ۲۵۰ کاروان دانشگاهی، راهی سرزمین‌های عتبات شدند.
ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان در کنار برنامه زیارت ائمه اطهار علیه‌السلام در سرزمین عتبات عالیات برنامه‌های دیگر فرهنگی را نیز در شهرهای مختلف زیارتی برای دانشگاهیان اجرایی می‌کند. یکی از این برنامه‌ها به عنوان سلام اول اجرایی می‌شود که در بدو ورود کاروان‌ها به شهر نجف اشرف و کربلای معلی برگزار می‌شود و در آن دانشگاهیان به همراه مداح ثابت ستاد در این دو شهر، راهی حرم شریف ائمه شده و به صورت دسته‌جمعی اولین سلام و زیارت خود را انجام می‌دهند. در نجف اشرف علاوه بر برنامه‌های عمومی دیگر کاروان‌های سازمان حج و زیارت مبنی بر حضور در مسجد کوفه، مسجد سهله، وادی السلام و ... برنامه شناخت فضایل، مقام و منزلت امام علی علیه السلام و روش‌های حکومت‌داری و شخصیت سیاسی ایشان با همکاری بسته مقام معظم رهبری برای دانشگاهیان انجام می‌شود که در آن راوی بعثه به تبیین ابعاد مختلف شخصیت امام علی علیه السلام در مرقد صافی صفا می‌پردازد. یکی دیگر از برنامه‌هایی که در شهر نجف اشرف انجام می‌شود، بازدید از بیت امام خمینی (ره) و همچنین مرقد و کتابخانه علامه امینی است.
در شهر کربلای معلی نیز علاوه بر برنامه زیارت اول که به صورت دسته جمعی برگزار می‌شود، همایش احلی من العسل در بعثه مقام معظم رهبری با رویکرد دیدار زائران و دانشگاهیان با حجت‌الاسلام نجفی روحانی مسئول بعثه در کشور عراق و همچنین بهره بردن از روایتگری ویژه این مراسم که پیوندی میان واقعه عاشورا و انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس است، اجرا می‌شود که در این مراسم، دانشگاهیان دلنوشته‌های خود پیرامون زیارت عتبات عالیات را نیز قرائت می‌کنند. برنامه بعدی کاروان های دانشگاهی در کربلای معلی با حضور و زیارت حرم حر بن یزید ریاحی برگزار می‌شود که در این مراسم نیز روایتگری با همکاری به بعثه مقام معظم رهبری با عنوان انتخاب سرنوشت اجرا می‌شود تا سرگذشتی از حر برای دانشگاهیان ارائه شود. همچنین برخی از گروه‌های خاص دانشگاهی مانند اساتید و دانشجویان نخبه در مدت حضور در شهر کربلای معلی با حجت‌الاسلام نجفی روحانی مسئول بعثه مقام معظم رهبری در کشور عراق نیز دیدارهای هم اندیشی برگزار می‌کنند و مورد تفقد وی قرار می‌گیرند و در نهایت آخرین برنامه دانشگاهیان در کربلای معلی وداع است که به همراه مداح ثابت ستاد در این شهر به صورت جمعی در بین الحرمین برگزار می‌شود که با استقبال بسیار زائران همراه شده است.
پس از آن زائران دانشگاهی به زیارت شهر سامرا و امامزاده سید محمد علیه السلام می‌روند و یک روز را نیز در شهر کاظمین و زیارت ائمه اطهار(ع) مدفون در این شهر می‌پردازند که در شهر کاظمین نیز روایتگری ویژه این شهر در هتل‌های محل استقرار دانشگاهیان اجرایی می‌شود.
البته فرایند اعزام دانشگاهیان به عتبات عالیات تنها در کشور عراق خلاصه نمی‌شود. زائران دانشگاهی در برنامه‌های پیش از سفر در قالب همایش‌ها و کلاس‌های کاروانی ابتدا آمادگی لازم برای حضور در این سفر را کسب می‌کنند و در نهایت پس از سفر نیز با ارتباط‌گیری‌های ستاد حال و هوای خود را حفظ می‌کنند که یکی از برنامه‌های پس از سفر دانشگاهیان، اعزام دسته جمعی و کاروانی به شهر مقدس قم و زیارت حرم حضرت معصومه (س) است.
پس از سفر عتبات عالیات برای حفظ حس و حال دانشگاهیان با فضای معنوی ایجاد شده که اشاره‌ای داشتید، چه برنامه‌ها و اقداماتی را اجرایی می‌کنید؟
برنامه‌های پس از سفر به صورت گروهی و کاروانی اجرایی می‌شود که در گام اول از طریق فضای مجازی روحانی و مدیر کاروان با دانشگاهیان ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین اردوهای کاروانی نیز توسط مدیران و روحانیون اجرایی می‌شود و به اماکن زیارتی مانند مشهد مقدس و... سفر می‌کنند و ستاد نیز به صورت خاص برنامه زیارت حرم حضرت معصومه (س) را برای دانشگاهیان برنامه‌ریزی کرده است که در این سفر قم‌شناسی و بازدید از اماکن خاص این شهر برای دانشگاهیان اجرایی می‌شود.
زوج‌های دانشجویی که ماه عسل به کربلا می‌روند
برای اعزام دانشگاهیان در دوره‌های مختلف به عتبات عالیات اولویت‌هایی دارید؟
در هر دوره تلاش شده است تمامی افرادی که برای اعزام به عتبات عالیات ثبت نام می‌کنند، در حد توان اعزام شوند. در هر دوره بیش از ۵۳ درصد افراد اعزامی زائران زیارت اولی بودند و در هر دوره نیز حدود ۳۰ درصد زوج‌های دانشجو که تازه مراسم عقد خود را برگزار کردند، به عنوان سفر ماه عسل راهی سرزمین‌های عتبات عالیات می‌شوند که برای این امر کافی است تنها یکی از زوجین دانشگاهی باشند.
هتل‌ها و محل اسکان دانشگاهیان در سرزمین‌های عتبات عالیات دارای چه شرایط و ویژگی‌هایی است؟
هتل‌های محل استقرار دانشگاهیان در شهرهای کربلا، نجف و کاظمین براساس رتبه‌بندی سازمان حج و زیارت دارای رده الف است. ما همواره تلاش کردیم بهترین امکانات را برای زائران دانشگاهی فراهم کنیم البته نمی‌توان ادعا کرد که تمامی زائران به صورت ۱۰۰ درصدی از خدمات ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان رضایت دارند اما می‌توان گفت باتوجه به محدودیت‌های فضای اسکان موجود در کشور عراق و براساس هزینه کرد زائران دانشگاهی، محل اسکان این افراد یک پله بالاتر از هزینه‌های صورت گرفته است.
خدمات فرهنگی ستاد به زائران دانشگاهی اربعین حسینی
ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان برای خدمت‌رسانی به این قشر در سفر اربعین حسینی چه برنامه‌هایی دارد؟
اربعین فرآیندی خاص در کشور شده است و امروز اختصاص به یک نهاد و کشور خاص ندارد و با این حجم مخاطب یک پدیده جدید محسوب می‌شود. پیاده روی اربعین در کشور عراق سابقه چندین ساله دارد و عراقی‌ها در ایام اربعین و حتی دیگر ایام سال به صورت پیاده به زیارت سیدالشهدا (عل) می‌روند، اما این حجم از زائران و موج ایجاد شده در دنیا، جدید و نوظهور است و کارهای تبلیغی و ترویجی که در کنار آن در حال شکل گرفتن است، نو و بی‌بدیل و دارای آثار و برکات فراوان است و امیدواریم تمام این حرکت‌ها به سمت تشکیل تمدن نوین اسلامی که مقام معظم رهبری نوید آن را داده‌اند، منجر شود.
ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان امسال بنا دارد برای زائرین دانشجویی که در این همایش بزرگ انسانی حضور پیدا می‌کنند، از لحاظ محتوایی و فرهنگی خدمت‌رسانی داشته باشد و غنای لازم را به سفر آنها ببخشد.در این‌راستا برنامه بدرقه زائران دانشگاهی در مرز شلمچه از سوی ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان اجرایی خواهد شد و ان‌شاءالله همکاران ما در ستاد از۱۸مهرماه در مرز حاضر خواهند شد و دانشگاهیانی را که از مرز شلمچه عبور می‌کنند، بدرقه خواهند کرد.
این طرح با مشارکت و همکاری موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و با هدف ترویج فرهنگ مقاومت اجرا خواهد شد. زائران دانشگاهی برای دریافت خدمات فرهنگی ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان می‌توانند از طریق یک کد USSD به شماره #۲۵۴۲۵*۶۶۵۵* اقدام کنند و به صورت رایگان از این خدمات بهره مند شود.
مهم‌ترین برنامه پیش بینی شده در این سامانه زیارت به نیابت از شهدای دانشجو است. بر این اساس هر زائر دانشگاهی حاضر در اربعین حسینی می‌تواند با شماره‌گیری این کد و انتخاب گزینه مورد نظر، به نیابت از یک شهید دانشجو سفر زیارتی خود را انجام دهد که در این سامانه اسم شهید به صورت کامل برای زائران ارسال خواهد شد و ان‌شاءالله زائران از حمایت‌های معنوی شهید در این مسیر، بهره‌مند خواهند شد. یکی دیگر از بخش‌های این بسته فرهنگی الکترونیکی رایگان، برگزاری مسابقه به‌صورت روزانه است و زائرین دانشگاهی می‌توانند با پاسخ‌گویی به این سوالات در مسابقات شرکت کنند و از هدایای پیش‌بینی شده که سفر زیارتی به مشهد و قم به مدت سه روز است، بهره‌مند شوند.
یکی دیگر از بخش‌های این سامانه، آشنایی با اماکن متبرکه کشور عراق است و همچنین یکی دیگر از بخش‌های آن نیز اطلاع رسانی برنامه‌های هیأت‌های مذهبی و سخنرانان شاخص در موکب‌های مسیر نجف تا کربلا است که افراد می‌توانند از طریق این سامانه،از برنامه‌های آنها باخبر شوند.یکی دیگر از بخش‌های این سامانه اطلاع‌رسانی جایگاه موکب‌های ایرانی در مسیر است.اطلاعات مورد نیاز این موکب‌ها شناسایی و در قالب این سامانه بارگذاری شده است و افراد می‌توانند بر اساس نیاز خود از قبیل اسکان یا اطعام از برنامه‌های آنها استفاده کنند.یکی دیگر از بخش‌های این سامانه ختم صلوات برای سلامتی امام زمان (عج) است که افراد با توجه به آن که سفارش شده است در مسیر پیاده روی اربعین به تسبیحات و اذکار توجه داشته باشند می‌توانند با انتخاب روزانه تعدادی صلوات، در این طرح شرکت کنند.
همچنین در این سامانه اطلاع‌رسانی موکب‌ها و مراکز خدماتی از جمله مراکز درمانی نیز پیش‌بینی شده است تا ان‌شاءالله زائران در صورت نیاز بتوانند از اطلاعات لازم در خصوص مراکز امدادگران و هلال احمر نیز بهره‌مند شوند.
در پایگاه ستاد در مرز شلمچه پیش‌بینی اجرای روایتگری احلی من العسل که پیوندی میان واقعه عاشورا و دفاع مقدس و انقلاب اسلامی است، با حضور راوی صورت گرفته است تا زائرانی که بنا دارند در این مرز ساعاتی را به استراحت یا اقامت بپردازند، بتوانند از این برنامه فرهنگی نیز استفاده کنند.
همچنین ستاد یک مسابقه فرهنگی نیز برای زائرین دانشگاهی در نظر گرفته است که در این راستا دانشگاهیان می‌توانند عکس‌ها و دلنوشته‌های خود از سفر اربعین حسینی را برای سایت لبیک به نشانی www.labbayk.ir ارسال کنند که پس از این سفر، جشنواره فرهنگی برگزار خواهد شد و به بهترین آثار هدایایی اهدا خواهد شد.
غیبت دانشجویان و اساتید اربعینی موجه است
ستاد برای تسهیل سفر دانشگاهیان به عتبات عالیات در اربعین چه برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی صورت داده است؟
در زمینه تسهیل سفر دانشگاهیان به اربعین، امسال اقدامات خوبی از سوی ستاد اربعین دانشگاهیان صورت گرفته است. در جلسات این ستاد که در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد، تصمیمات خوبی از قبیل وام صندوق رفاه دانشجویان، وام دانشگاه آزاد اسلامی، وام دانشگاه فرهنگیان و... مورد تصویب قرار گرفت تا به زائرین اربعین دانشگاهی پرداخت شود که نشان از اهتمام وزارتین برای تسهیل حضور دانشجویان است.
امسال تمامی اقدامات برای فراهم‌سازی بسترهای لازم برای حضور پرشور دانشگاهیان در اربعین حسینی انجام شده است، یکی از این اقدامات حذف وثیقه برای اخذ مجوز خروج دانشگاهیان است، به ویژه این امر برای دانشجویان رشته های علوم پزشکی که موضوع تعهد به خدمت را دارند، بسیار مهم و اثرگذار است و از سوی دیگر غیبت دانشجویان و اساتید بر اساس دستورالعمل ابلاغ شده به دانشگاه‌ها در ایام اربعین حسینی به دلیل سفر به عتبات عالیات موجه است و برای کارکنان دانشگاه‌ها نیز مرخصی تشویقی پیام ماموریت بدون حقوق لحاظ می‌شود.
این ستاد تصمیم گرفت تا در تمام دانشگاه‌ها ستاد اربعین دانشجویی تشکیل شود تا موانع حضور دانشجویان و اساتید در این سفر را برطرف کنند.
خبرهایی از عمره دانشجویی
با توجه به اینکه در سفر حج امسال از سوی مسئولان سازمان حج و بعثه مقام معظم رهبری مذاکراتی برای راه اندازی مجدد سفر عمره صورت گرفته است و توافقات ضمنی نیز انجام شده است در صورت اعزام مجدد زائران به سفر عمره، اعزام دانشجویان نیز انجام خواهد شد؟
در زمینه اعزام دانشگاهیان به عمره مفرده تابع نظر مسئولان امر هستیم. ان‌شاءالله تابع سیاست‌های اعلامی آنها، اقدامات لازم برای راه اندازی مجدد سفر عمره دانشجویی را خواهیم داشت. البته هنوز برنامه‌ای در این زمینه اعلام نشده است.
اعزام دانشگاهیان به سوریه منوط به تصمیم مسئولان
ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان در زمینه اعزام این قشر به دیگر اماکن زیارتی مانند مشهد و یا سوریه نیز برنامه خواهد داشت؟
سال گذشته برنامه زیارت اولی‌ها به مشهد مقدس اجرایی شد و امسال نیز در حال بررسی هستیم تا با آغاز شدن سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی جدی در این زمینه داشته باشیم. در زمینه اعزام دانشگاهیان به سوریه نیز تابع سیاست‌های نظام هستیم، ان‌شاءالله به محض آن‌که شرایط لازم مهیا شود، ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان نیز تلاش خود را خواهد کرد تا این فرصت را برای دانشگاهیان نیز فراهم کند.
ثبت نام دوره جدید عتبات دانشگاهیان در چه زمانی انجام خواهد شد؟
برنامه‌ریزی در این زمینه طی ماه‌های آتی اعلام خواهد شد، ابتدا باید جمع‌بندی از اعزام دانشگاهیان در این دوره داشته باشیم و با رفع نواقص احتمالی، برنامه‌ریزی برای اعزام دوره آتی را اجرایی کنیم که احتمالاً ثبت نام دوره بعدی در آذرماه انجام خواهد شد.