حج از نگاه دکتر شریعتی
جلد اول :بیست وسه سال در بیست وسه روز !
چنین اندیشیده ام که برای حج هر ایرانی به طور معدل بیست وسه روز در شبه جزیره می ماند چندین سال است که یکسره به پیغمبر می اندیشم وزندگیش در میان ما پیغمبر از همه ی شخصیت های مذهبی مان مجهول تر است اگر گاهی هم از زندگیش سخنی به میان می آید به عنوان وسیله ای است برای طرح مسائل فرقه ای ومشاجرات کلامی وتاریخی واختلافات شیعه وسنی در نتجیه همیشه تنها چند مورد خاص ومحدود از شرح حال آموزنده وشگفت وی تکرار می شود وآن هم نه با بینش تحقیقی وتحقیقی مستقل بلکه با پیشداوری های ثابت وموضع گیری های یک جانبه واز پیش تعیین شده وتقلیدی وغالبا متعصبانه !
در نتیجه چند سال است یکسره در شخصیت شگفت وعظمت روح وجذبه ی زندگی پیغمبر غرقم وبیست وسه سال عمر رسالتش را در مکه سال به سال ودر مدینه ماه به ماه - تدوین کرده ام وآنچه را از زندگی این بزرگ پیام آور امی در تاریخ خوانده ام طی چهار سفر پیاپی به سرزمین پیغمبر در جغرافی یافته ام وسرگذشت پیغمبر رابر روی سرزمین پیغمبر پیاده کرده ام وبر این اساس نقشه ای از شبه جزیره ی عربستان زمان پیغمبر رسم کرده ام وهمه ی قبایل آن عصر را در نقشه ی جغرافیای فعلی شبه جزیره جایگزین نموده ام ونقشه ی شهر مکه ومدینه رادر عصر پیامبر ترسیم کرده ام وهر کجا نشانی وجای پایی از وی بوده ونیز از آن ها با وی به خوشاوندی دوستی ویا دشمنی -سروکار داشته اند در مکه ومدینه وطائف وحومه ی مکه وطائف ومدینه نشان دادهام وهمه ی آثار زندگیش راهرکجا زیسته وهر کجا زیسته وهر کجا گذرکرده -تعغیب کرده ام و به هر حال هر جایی رادر این شهر ها وکوه ها وصحرا ها که از او خاطره ای دارد یافته ام ونقشه ی دقیق جبهه های بدر واحد وخدق وبنی قریظه وخیبر وفتح وحنین وطائف و...نشانی خانه ها وحتی کروکی دقیق محله ی بنی هاشم در مکه ومدینه ومسجد النبی وخانه های یکایک همسرانش وخانه ی فاطمه (س)در مدینه وخانه ی خدیجه وابوطالب ومولد فاطمه (س)ونشانی های دقیق خانه های ائمه واصحاب ونیز محله ی نشیمن دشمنان بزرگش در مکه آنچنان که بتوان در وضع دگرگون شده ی مکه ومدینه وطائف ...امروز پیدا کرد وتصویر دقیق محیط شهر وزندگی اجتماعی وخانوادگی پیغمبر را در ذهن مجسم ساخت وتاریخ را زنده دید وخود را در آن زمان ومکان واوضاع واحوال که با جانما پیوند دارد حس کرد .
فیش حج محمد بر گرفته از کتاب حج دکتر شریعتی