پاسخ رهبر معظم انقلاب به استفتایی درباره «کیفیت محاسبه خمس سهام»
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، پاسخ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به مجموعه‌ای از استفتائات اقتصادی را منتشر کرده است.
دفتر مقام معظم رهبری، متن این استفتائات و پاسخ معظم له در ادامه می‌آید:
سفر تحصیلی طلاب و دانشجویان بورسیه
سؤال ۳: آیا سفر تحصیلی طلاب و دانشجویان بورسیه ـ مانند تربیت معلم و افسری ـ که تحصیلشان متصل به اشتغال است، حکم سفر تحصیلی را دارد یا سفر شغلی؟
جواب: سفری که مانند محصلان علوم دینی یا دانشجویان مذکور در سؤال، برای تحصیل انجام می‌دهند به طوری که از زمان تحصیل، جزء شاغلان حرفه خاصی قرار می‌گیرند، حکم سفر شغلی را دارد.
شیوه جبران خسارت در هنگام خجالت کشیدن
سؤال ۵: من قبلا به شخصی خسارتی وارد کردم و الان خجالت می‌کشم بروم و خسارت را جبران کنم آیا می‌توانم پول آن را از طرف صاحب حق، به فقیر صدقه بدهم؟
جواب: صدقه، کفایت نمی‌کند و باید مبلغ خسارت را به او بپردازید می‌توانید به گونه‌ای که مطلع نشود ـ مثلا از طریق واسطه یا واریز به حساب ـ آن را ادا کنید.
عدم مراجعه مشتری برای دریافت جنس تعمیر شده
سؤال ۷: شخصی، جنسی را نزد تعمیرکار می‌برد و قرار می‌گذارند که پس از مدت مشخصی (مثلا یک ماه)، مشتری برای دریافت جنس تعمیر شده مراجعه کند و اگر مراجعه نکرد، تعمیرکار می‌تواند جنس را بیرون مغازه بگذارد و اگر تلف شد ضامن نیست، آیا چنین قراردادی صحیح است؟
جواب: اشکال ندارد، تعمیرکار می‌تواند طبق قرار عمل کند.
خیار غبن و خیار عیب در فسخ معامله
سؤال ۸: زمینی را از شخصی خریدم و پس از خرید متوجه شدم که از نظر شهرداری، عقب‌نشینی دارد و خود فروشنده نیز اطلاع نداشته است در این صورت برای فسخ معامله از کدام یک از خیارات می‌توان استفاده نمود؟ (لازم به ذکر است که چون مقدار عقب‌نشینی زیاد است پس از آن، قیمت زمین افت کرده و از قیمت خریداری شده نیز پایین‌تر می‌آید).
جواب: اگر اختلاف قیمت زمین با عقب نشینی، قابل توجه باشد، خیار غبن دارد، همچنین اگر در نظر عرف، عقب نشینی عیب محسوب شود، خیار عیب دارد.
روزه استیجاری با وجود روزه قضا
سؤال ۹: در صورتی که روزه قضا بر عهده داشته باشیم می توانیم روزه استیجاری بگیریم؟
جواب: اشکال ندارد.
کیفیت محاسبه خمس سهام
۱۰. کیفیت محاسبه خمس سهام در صور ذیل، متفاوت است :
۱ـ سهامی که به قصد تجارت خریده شده، دو صورت دارد:
الف) با درآمد بین سال خریده شده:
در این صورت در سررسید سال خمسی اول باید به قیمت روز، محاسبه و خمس آن پرداخت شود و در سررسید سال‌های بعد، اصل آن خمس ندارد ولی ارزش افزوده آن پس از کسر مقدار تورم، خمس دارد .
ب) با پولی که متعلق خمس نیست ـ مثل هدیه، ارث، مهریه یا درآمدی که خمس آن پرداخت شده ـ خریده شده:
در این صورت در سررسید هر سال خمسی، اصل آن خمس ندارد ولی ارزش افزوده آن، پس از کسر مقدار تورم، خمس دارد.
۲ـ سهامی که به قصد حفظ ارزش پول یا استفاده از سود سالیانه آن (نه به قصد تجارت) خریده شده، دو صورت دارد:
الف) با درآمد بین سال خریده شده:
در این صورت در سررسید سال خمسی، باید به قیمت روز محاسبه و خمس آن پرداخت شود و در سال های بعد تا زمانی که فروخته نشده، خمس ندارد اما پس از فروش ارزش افزوده آن (با کسر مقدار تورم) جزء درآمد سال فروش است که اگر تا پایان سال خمسی در امور زندگی مصرف نشود، خمس دارد.
ب) با پولی که متعلق خمس نیست ـ مثل هدیه، ارث، مهریه یا درآمدی که خمس آن پرداخت شده ـ خریده شده:
در این صورت تا زمانی که فروخته نشده، خمس ندارد اما پس از فروش، ارزش افزوده آن (با کسر مقدار تورم) جزء درآمد سال فروش است که اگر تا پایان سال خمسی در امور زندگی مصرف نشود، خمس دارد.
تذکر: موارد گذشته مربوط به اصل سهام است، اما سود سالیانه سهام اگر تا پایان سال خمسی در امور زندگی مصرف نشده باشد، در هر صورت خمس دارد.